Powrót do

Staż do Ołomuńca

dodany: 30.06.2005 | autor:
Zuza Olesińska, Dominika Malska, Marysia Trybowska, Basia Grządziel, Agnieszka Maliszczak

Dnia 9 maja, w imieniny Karoliny i Grzegorza, w 19 tygodniu roku, a dokładnie w jego 129 dniu (oraz 236 dni przed jego końcem) tak zwana pierwszoroczna, i przy okazji pierwszorzędna czeska elita wraz ze znakomitym opiekunem swej zacnej grupy udała się na wycieczkę do Ołomuńca. Wycieczkę nazywaną również: a) stażem (ze względu na jakże bogaty program wykładów na polonistyce, bohemistyce i dziennikarstwie Uniwersytetu Palackiego) b) popijawą (ze względu na jakże bogaty program integracji z czeskimi polonistami w ołomunieckich knajpach ;). Jakkolwiek by tego nie nazwać - pojechaliśmy...

Udało nam się nawet nie zgubić. Zgubić udało się Staroście 1000 Kč, ale szczęśliwie się znalazły. A w Ołomuńcu czekał na nas Szanowny Pan Doktor, który wskazał nam drogę na Neředin, gdzie przyszło nam spać teoretycznie w akademiku, praktycznie niemalże w hotelu. A później... Były spotkania z Czechami, którzy o nas zapomnieli, mokre kalhotky Dominiki, zwiedzanie Ołomuńca w deszczu i wieczorową porą, wyprawy na Uniwersytet w celach turystyczno-edukacyjnych, wycieczka (ha! wycieczka na wycieczce! :) do Kroměříži, łażenie bezcelowe po mieście, picie piwa (wszak ważny element kultury toż to!) i generalnie niezapomniane wspomnienia (swoją drogą ciekawe czy wspomnienia mogą być zapomniane, ale to już nie temat na tu i teraz)...

Do rzeczy więc: za siedmioma górami, za siedmioma lasami, w dalekim Ołomuńcu...

ZAJEZDNIA TRAMWAJOWA, CZYLI NEŘEDIN – KREMATORIUM....

Na Nežedinie, gdzie mieszkaliśmy znajduje się krematorium. Przechodziliśmy obok niego codziennie, gdyż położone jest tuż przy przystanku tramwajowym. Mogliśmy także dojrzeć je z okien akademika, w którym byliśmy zakwaterowani... Bliskość tego, mogłoby się wydawać, budzącego grozę obiektu, bynajmniej nie była męcząca- krematorium to naprawdę estetycznie wykonane i otoczone drzewami oraz ładnie przystrzyżoną zieloną trawką, w żaden sposób nie psuło wyglądu i przyjemnego klimatu okolicy.

Kremacja - spopielenie zwłok, a następnie chowanie prochów jest jednym z najstarszych zwyczajów grzebania zmarłych. Pierwsze współczesne krematorium w Europie uruchomiono w Mediolanie, w 1873 roku. Zwłoki palono tam w piecu elektrycznym. W tym samym czasie kremację zwłok rozpoczęto w Stanach Zjednoczonych.

W Polsce, do niedawna, ta forma pochówku nie była praktykowana. Przez lata sprzeciwiała się temu religia katolicka. Po II Wojnie Światowej palenie zwłok kojarzyło się z ludobójstwem masowo uprawianym przez hitlerowców w obozach zagłady. W ostatnim czasie zainteresowanie spopielaniem zwłok jest coraz większe. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Japonii jest to normalny obyczaj. W Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Czechach spopiela się więcej niż połowę zmarłych. Opinia społeczna w Polsce powoli przekonuje się do kremacji. Blisko 40 proc. ankietowanych przez CBOS w tej sprawie nie ma nic przeciwko kremacji.

Proces spopielania odbywa się dzisiaj w nowoczesnych piecach, sterowanych przez komputery. Piece spełniają bardzo surowe wymagania zachodnich norm ochrony środowiska. Ciało spopielane jest w trumnie, w temperaturze od 750 do 1200 stopni C. Trwa to około 90 minut. Szczątki, po rozdrobnieniu ich na proch w specjalnym młynie, składane są do urny i przekazywane rodzinie zmarłego. Kremacja potwierdzona jest specjalnym protokołem. Urny mogą być chowane do ziemi, składane w grobach lub zatapiane w morzu.

W ołomunieckim krematorium urny wkładane są także do zamieszczonych w otaczającym obiekt murze specjalnych schowków. Inną możliwością chowania tam urn jest umieszczanie ich w pionowych pomnikach przeszklonych z przodu, otoczonych zadbanymi żywopłotami.

Naczynia z prochem są też oczywiście chowane bezpośrednio do ziemi, a po zasypaniu przykrywane pomnikiem, ale o mniejszych niż na zwyczajną trumnę rozmiarach. Ostatnim, jak dla mnie trochę dziwnym sposobem składania prochów, jest po prostu rozsypywanie ich na specjalnie do tego przeznaczonej łączce, przed którą wyznaczone jest miejsce na znicze i kwiaty.

Wiele wskazuje na to, że kremacja przyjmie się i w naszym kraju. Decydują o tym przede wszystkim względy higieniczne oraz szczupłość miejsc na cmentarzach. Nie bez znaczenia są i koszta pochówku. W przypadku kremacji są one niższe od kosztów tradycyjnego pogrzebu. W 1999 r. wykonano w Polsce 4.691 kremacji, zaś w 2004 r. prawie 14 tys. Jak z tego wynika czterech na stu zmarłych Polaków poddawanych jest spopielaniu.

KROMEŘÍŽ – opis mało autorski

Wspomniany już na wstępie piękny Kromierzyż ( czy też, bardziej bohemistycznie: piękna Kroměříž, gdyż to co piękne u Czechów zazwyczaj jest rodzaju żeńskiego) z pewnością urzekł amatorów ogrodnictwa swymi słynnymi na całą Europę perfekcyjnie przyciętymi żywopłotami, ale, a może i przede wszystkim, niezapomnianych wrażeń dostarczyło zwiedzanie rezydencji biskupów.

Podróż pociągiem i czymś, co określiłabym autobuso-pociągo-tramwajem minęła całkiem sprawnie, w komplecie dojechaliśmy do celu. Pod pojęciem komplet należy rozumieć wszystkich za wyjątkiem naszego szanownego starosty, który niestety zmuszony był pilnować dobytku.

Zwiedzanie miasta rozpoczęliśmy od Pałacu biskupów Ołomunieckich. Trzeba przyznać, że się miejscowi postarali i prócz beznamiętnej przewodniczki i niezwykle trendy kapci postanowili zaoferować zwiedzającym przewodniki w ich językach ojczystych, w tym także po polsku. To może w skrócie o tym, co było dane nam zobaczyć:

Pierwszą komnatą, do której weszliśmy był pokój carski z niesamowitym żyrandolem wykonanym czeskimi robotnikami i wielką piecą kaflową. Jako ciekawostkę dodam w tym miejscu, że do zamku przylegał areał Ogrodu Podpałacowego, uporządkowanego do barokowej postaci przez Karola Liechtensteina. Park zawiera rozłogę 64 hektarów i przewyższa wielkim bogactwem roślin drzewiastych. Imponujące, nieprawdaż? Jak przystało na biskupią rezydencję, w pałacu znajdowały się dwie ogromne biblioteki, stara oraz nowa. Częścią starej biblioteki jest sala do nauki – swobodnie odwiedzana przez studentów i publiczność fachową. Wystawiono również tutaj dwa globy, wyprodukowane w VII w i tworzą przeciwbiegun, powierzchnię ziemską – mapę gwiaździstego nieba. Z czystym sumieniem przyznam, że jeszcze nigdy nie widziałam niczego podobnego. W nowej bibliotece, z racji że biskupowie ołomunieccy posiadali uprawnienia monetowe, znajdowała się spora kolekcja monet. W witrynach wystawiono wybrane bicia biskupów ołomunieckich od końca XVw. do początku XXw. Kolekcja numizmatyczna zalicza około 10 000 kawałków monet i medali, oceniona jest jako druga największa i najwartościowsza z kościelnych bić na świecie, zaraz po kolekcji w Watykanie. Kolejna komnata, którą usługiwano jako salon do palenia i gry, salon myśliwski, do dzisiejszej postaci został urządzony przy okazji wizyty cara rosyjskiego Aleksandra III i cesarza Austrackiego Franciszka Józefa I w 1885 roku. Ściany są ozdobione 218 trofejami łowieckimi (prawdziwe różki jeleni i sarn wstawiono do główek gipsowych. Dalej, Mała Jadalnia. Odprawiano w niej obiady uroczyste w mniejszym towarzystwie, nie ma bogatych mebli – dwie szafy z VIIIw. używano dla układania naczynia stołowego. Jeszcze krótko o sali lennej, gdzie odbywały się sejmy lenne, podczas których lennicy przysięgali swojemu panowi. W zasadzie wystarczy wspomnieć, że jej najbardziej wartościowym dziełem sztuki jest freska sufitowa. Więcej atrakcji związanych z pałacem niestety nie pamiętam. Ale każdemu gorąco polecam to miejsce. Wybierając się tam, koniecznie poproście o przewodnik po polsku...

Gdy z bólem serca, przyszło nam opuścić pałac, zdaliśmy sobie sprawę, że mamy dokładnie godzinę do odjazdu pociągu, w ciągu której wypadałoby zjeść coś ciepłego i zaliczyć słynne ogrody z listy UNESCO. Wbrew przypuszczeniom udało nam się, za co z tego miejsca pragnę podziękować wszystkim współbiegnącym.

SKROMNA REPREZENTACJA ZOO

W przedostatni dzień naszego pobytu w Ołomuńcu nie mogło nas także zabraknąć w tamtejszym zoo, co prawda dotarły do niego tylko dwie osoby (gdyż reszta po wyczerpującym zwiedzaniu Kromierzyża udała się na odpoczynek). Dwie niezmordowane bohemistki dotarły i nie żałują, a jedna z nich opisze co widziała.

Do ogrodu zoologicznego bardzo łatwo trafić, z głównego dworca podjeżdża się autobusem aż do Svatého Kopečka. Przystanek nosi nazwę miejsca, do którego chcemy się wybrać. Zoo osadzone jest w lesie, jest tam niezmiernie cicho i atmosfera tchnie spokojem. Do ogrodu zoologicznego dojechałyśmy tuż przed zamknięciem kas, jednakże spokojnie mogłyśmy zwiedzić jeszcze cały teren.

Zwierzęta w zoo trzymane są albo na otwartej przestrzeni ogrodzonej niskim płotkiem, czy też w zwyczajnych klatkach albo oszklonych pomieszczeniach. Teren ten jest bardzo rozległy, toteż zwierzęta mają dobre warunki do życia.

Ogromne wrażenie wywarły na nas małpki, które były niezwykle towarzyskie. Obserwując je dochodziłyśmy do wniosku, że Darwin w swej teorii miał jednak dużo racji. Zwierzątka te były bardzo zainteresowane zwiedzającymi, często podchodziły do szyby swego mieszkanka by na nas popatrzeć czy dotknąć naszej dłoni przypartej do szkła. Zafascynowało nas także małe kangurzątko wchodzące do torby mamy, zastanawiałyśmy się jak właściwie ono się nam mieści?!

Grozą przeszył nas pawilon zwierząt nocnych. Jak sama nazwa wskazuje było tam ciemno, jedyne oświetlenie stanowiły czerwone tudzież niebieskie żarówki, muzyka w tle przypominała mrożące krew w żyłach przygody Muldera i Scully, i byłoby całkiem normalnie gdyby zwierzęta były odgrodzone od zwiedzających… Jednakże ku naszemu przerażeniu nietoperze, które miały tam swoją siedzibę, spokojnie przelatywały nas naszymi głowami albo… przed naszymi twarzami. Dlatego też miejsce to zwiedziłyśmy bardzo, ale to bardzo szybciutko!

Ciekawy był sposób pokazania życia żyraf, gdyż w normalnych warunkach oglądamy je z naszej wysokości. W Ołomuńcu jednak stoimy na wysokości ich głów, tak, że możemy niejako patrzeć na nie z góry. Z tej perspektywy widoczne są ich pyszczki wraz z termicznymi oczyma.

Wypada mi jeszcze wspomnieć o miejscu, gdzie spędziłam najwięcej czasu. Mianowicie moja współtowarzyszka uwielbia kózki, a miejsce, gdzie one się pasły było ogólnie dostępne więc mogła sobie przejść przez płotek i bawić się z nimi do woli! Chociaż nie było jej do śmiechu, gdy została zapędzona w kozi róg!

W ogrodzie zoologicznym znajduje się także wieża obserwacyjna, jednak zbyt późno dotarłyśmy na miejsce i była już zamknięta, a szkoda, bo podobno rozciąga się z niej niesamowity widok na całą okolicę!

Po przejściu całego zoo mogłyśmy się udać do akademika, co prawda z bolącymi nogami, jednakże z uśmiechem na twarzy!

SŁOWEM PODSUMOWANIA...

Po pięciu dniach wycieczki, która okazała się świetnym sposobem na poznanie czeskiej kultury (i nie tylko), wybiła godzina ZERO w której większość z nas wsiadła ze smutną miną do pociągu, kierując się do Cieszyna. W czasie podróży zaczęliśmy wspominać cudowne chwile spędzone w Ołomuńcu, długie wycieczki (to co, że w największej ulewie, niestety pogoda nam nie dopisała), wykłady z ołomunieckimi wykładowcami, a wiedza, którą wynieśliśmy z nich na pewno przyda się nam w przyszłości. Nie zabrakło także opowieści z ostatnich spotkań towarzyskich, czy to spędzonych w wysokiej klasy akademikach na Neředinie, czy też w pubach, tudzież hospodach z naszymi nowymi czeskimi znajomymi.

Wyjazd do Ołomuńca uważamy za udany i mamy nadzieję, że w niedalekiej przyszłości znowu będziemy uczestniczyć w podobnie zorganizowanej wycieczce.