Powrót do

Przewodnik po bułgarskich piwach

dodany: 24.12.2006 | autor: Kamil Malik

Niełatwe jest życie miłośnika piwa w kraju winem i rakiją płynącym…Mimo jego rosnącej popularności, zwłaszcza wśród młodych ludzi, bułgarskiemu piwu daleko jeszcze do poziomu piw czeskich, niemieckich czy polskich. Zupełnie inaczej jest ono również traktowane, o czym może świadczyć chociażby powszechne występowanie piwa w dużych, plastikowych butelkach. Właściwie to wszystkie browary, poza naprawdę lokalnymi, wypuszczają na rynek piwa w takich właśnie opakowaniach (maksymalnie 2,5 litra, ale zdarzyło mi się napotkać nawet piwo w półlitrowej butelce plastikowej). Jest to praktyka zupełnie inna od polskiej (gdzie w plastikowych opakowaniach da się kupić tylko najgorsze trunki), ale na Bałkanach cieszy się to dużą popularnością. Będąc w Bułgarii lepiej zapomnieć również o piwie mocnym, gdyż maksymalna zawartość alkoholu to jakieś 5,5%. Jeżeli chodzi o tradycję warzenia piwa to nie jest ona w Bułgarii długa, pierwsze browary zaczęto budować dopiero w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Aby szybko poradzić sobie z tym zapóźnieniem zaproszono do współpracy mistrzów browarniczych z Niemiec i Czech, którzy przekazali Bułgarom swoją wiedzę o produkcji piwa.

Najpopularniejszym piwem, dostępnym praktycznie w każdym sklepie, jest Zagorka (Загорка)- Piwo jasne, 12 °ekstraktu, 5,5% alk). Piwo jest tak popularne, że nawet w automatach z napojami gazowanymi można czasem kupić puszki 0.33 litra. I nie ma w tym niczego dziwnego, gdyż rzeczywiście w kategorii piwa jasnego nie ma sobie równych. Firma produkująca Zaorkę została przejęta przez duńskiego Heinekena, co zaowocowało modernizacją fabryki w Starej Zagorze i idącą za tym poprawą jakości samego piwa. Rozpoczęto również produkcję piwa Heineken, Amstel i Murphy.

Równie popularną marką jest Kamenitza (Каменица). Oferuje ona, w przeciwieństwie do Zagorki, kilka rodzajów piwa. Poza najpopularniejszym lagerem (10,5 ° ekstraktu, 4,4 alk., zielona etykietka), istnieje jeszcze wersja tzw. ekstra (12° ekstraktu, 5% alk., niebiesko-złota etykietka), wersja niefiltrowana (tzw. piwo białe – 11,8° ekstraktu, 5% alk, biała etykietka), jak również bliżej mi nieznana Kamenitza czerwona i ciemna. Kiedyś istniała również wersja super mocna (твърдо), która miała 20° ekstraktu i 9 % alk (jak głosił napis na opakowaniu, było to silne piwo dla silnych mężczyzn).Niestety, była ona chyba dla Bułgarów zbyt mocna i zaprzestano jej produkcji. Szczególnie warta polecenia jest Kamenitza czerwona i niefiltrowana biała, ze względu na bardzo oryginalny smak. Zwłaszcza piwo niefiltrowane było dla mnie zaskoczeniem, ze względu na to, że zetknąłem się z nim po raz pierwszy. Odradzam natomiast najpopularniejszą Kamenitzę zieloną, ze względu na zupełny brak smaku. Produkowana jest również Kamenitza bezalkoholowa ( niebieska etykietka), ale o niej nie warto nawet mówić. Osobom, które chciałyby napić się w Bułgarii czegoś bezalkoholowego polecam Ajrjan (napój robiony z rozcieńczonego naturalnego jogurtu).

Trzecią z ogólnodostępnych marek piw jest Szumeńskie (Шуменско). Jest ono produkowane przez Carlsberga, podobnie jak Piwo Pirińskie (Пиринско). Fabryka w Szumenie szczyci się tym, że rozpoczęła produkcję już w 1882 roku. Założycielem był czeski mistrz piwowarski Franz Milde, twórca Bułgarskiego Zrzeszenia Piwowarów. Produkuje się w niej zarówno najpopularniejsze piwo jasne, jak i piwo czerwone oraz wersję specjalną. Szczególnie interesujące jest Szumeńskie czerwone, którego barwa rzeczywiście jest czerwonawa. Smak jest dość specyficzny, ze względu na niewielką (tylko 1°) zawartość ekstraktu. Ewenementem na skalę Bułgarii (i nie tylko), jest zastosowanie w półlitrowych butelkach piwa z Szumenu zamykania kapslem z zawleczką (podobnie jak w polskich Tymbarkach). Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne, ostatecznie nie każdy ma przy sobie zawsze otwieracz do piwa. Jedynym mankamentem takiego rozwiązania jest to, że producent nie wpadł jeszcze pomysł umieszczania pod kapslem napisów. Wszystkie rodzaje Szumańskiego są warte polecenia, trzeba jednak zaznaczyć, że nie zawsze jest ono dostępne w lokalach (w sklepach w zasadzie powinno być). Wersja specjalna (специално) jest najrzadsza, ale w zasadzie niczym się nie różni od normalnego jasnego Szumańskiego (Poza etykietką, rzecz jasna).

Drugą marką piwa produkowaną przez Carlsberga jest Pirińskie. Swoją nazwę piwo zawdzięcza łańcuchowi górskiemu Pirin, u podnóża którego znajduje się miejsce powstawania Pirińskiego, czyli miasto Błagoewgrad. Pirinskie stopniowo awansuje z pozycji piwa lokalnego na pozycję piwa powszechnie dostępnego. Piwo ciemne produkowane w Błagoewgradzie jest jednym z najlepszych w całej Bułgarii. Jeżeli chodzi o Pirińskie jasne, to nie odbiega ono poziomem od średniej.

Lokalny tyrnowski patriotyzm nie pozwala mi nie wspomnieć o wyśmienitej Boliarce (Болярка), produkowanej w Wielkim Tarnowie. Pierwszy browar w tym mieście został założony przez niemieckiego piwowara Artura Wilsera w roku 1887. Ale już 3 lata później powstał kolejny, tym razem założony przez Czecha – Alojza Daringera. Na tym się nie skończyło, bo w roku 1890 tyrnowski kupiec Iwan Halczew rozpoczął budowę swojego browaru. Powstał on w przeciągu 2 lat wyłącznie w oparciu o bułgarskie fundusze. Piwo stawało się wówczas popularnym napojem, stąd też takie olbrzymie zainteresowanie jego produkcją. W końcu jednak w Wielkim Tarnowie pozostała tylko jeden, największy browar, w którym warzono piwo we współpracy z niemieckimi i czeskimi mistrzami. Obecnym właścicielem browaru jest firma Mel Invest Holding, która produkuje w nim również piwo Kaltenberg (reklamowane jako królewskie bawarskie piwo). Boliarkę można znaleźć właściwie tylko w okolicach Tarnowa, a szkoda, bo zarówno piwo ciemne, jak i jasne jest bardzo dobre. Jasna Boliarka nie odbiega poziomem od Zagorki, a w opinii lokalnych patriotów, jest od niej nawet lepsza. Warto jeszcze wspomnieć o świetnym piwie typu koźlak (Bock), czyli Stoliczno (Столично). Jest to piwo naprawdę z wysokiej półki, ale polecane tylko zwolennikom gorzkiego piwa, ze względu na zawartość 16° ekstraktu. Nie spotkałem się z nim ani razu w zwyczajnym sklepie, ale w każdym porządniejszym lokalu można go sobie zamówić.

Na koniec wspomnę jeszcze o tych markach piwa, które osobiście radzę omijać szerokim łukiem. Przede wszystkim zalecałbym to w przypadku tych piw, które są dostępne tylko i wyłącznie w plastikowych butelkach o pojemności 1,5 – 2 litry. Jako przykład podam piwo Strumskie (Струмско пиво) albo Pleven Classic. Na szczęście są one rzadko spotykane, więc w trakcie wędrówek po Bułgarii można się z nimi nie spotkać. Inne niespecjalnie smaczne piwa to Burgaskie(Бургаско), Sławena (Славена), Bałkan (Балкан), Szkopskie (Шопско), Almus, Astika, MM czy Warna. Przestrzegałbym również przed dwoma bardzo popularnymi markami: Ledenika i Ariana (Ариана), choć znam osoby, którym to piwo bardzo smakuje. Podsumowując: w Bułgarii każdy powinien znaleźć dla siebie odpowiadające mu piwo, jeżeli tylko nie zapomni, że przyjechał do kraju słynącego z produkcji wina i rakii, a nie z wielowiekowej tradycji piwowarskiej. Co nie znaczy, że nie można w Bułgarii znaleźć prawdziwych piwnych perełek.