Powrót do

-> strona g³ówna

Sa³atka Apetitna, czyli jad³ospis polskiej studentki w Bu³garii

dodany: 08.05.2006 | autor: Iza Pietras


Kiedy mieszka siê 5 miesiêcy w obcym kraju, poza domem, kiedy nie ma ju¿ obiadków mamusi i pe³nej lodówki, ba – w ogóle nie ma lodówki, trzeba sobie radziæ inaczej. Na szczêœcie Sofia i miasteczko studenckie nie pozwoli studentowi zgin¹æ. Oczywiœcie mo¿na siê ¿ywiæ w uczelnianej sto³ówce, gdzie za obiad z deserem p³aci siê 1 lewa (ok. 2 z³.), b¹dŸ ponosiæ trudy gotowania na palniku elektrycznym (zakupionym oczywiœcie po przyjeŸdzie). Jednak¿e oferta gastronomiczna i mnogoœæ ³atwo dostêpnych i tradycyjnych smako³yków kusi…

Dzieñ zaczyna siê od banicy kupionej w budce na rogu. To bu³garska wersja dro¿d¿ówki, przysmak Bu³garów i przyjezdnych w ka¿dym wieku i ka¿dej p³ci. Tradycyjna banica przyrz¹dzana jest z warstwowego ciasta przek³adanego najczêœciej sirene – s³onym, bia³ym serem; równie popularne s¹ banice ze szpinakiem, cebul¹, jab³kiem i maœlane. Banica nie jest droga (ok. 0.60 stotinek = ok. 1,2 z³.), a przepyszna i syc¹ca. Drug¹ opcj¹ jest kanapka z ljutenic¹ (coœ w rodzaju sosu z papryki i pomidorów z przyprawami, któr¹ Bu³garzy dodaj¹ do wielu potraw – uwaga! uzale¿nia!).

W drodze na uniwersytet warto zaopatrzyæ siê w drugie œniadanie, a do tego celu odpowiedni jest giewrek, przypominaj¹cy trochê obwarzanka krakowskiego i obowi¹zkowo ajran – rozpowszechniony bu³garski napój, którego polskim odpowiednikiem mo¿e byæ rzadki, posolony kefir, pity przy ka¿dej okazji i do ka¿dego posi³ku.

Gdy ju¿ szczêœliwy student wyjdzie z uniwersytetu, mo¿e w drodze na przystanek po¿ywiæ siê pizza na parcze (1 lew - ok. 2 z³.), czyli niczym innym, jak kawa³kiem pizzy. Nie jest to oczywiœcie danie bu³garskie, ale ludzie krocz¹cy ulicami Sofii z kawa³kiem pizzy w rêku to wrêcz sta³y element krajobrazu stolicy Bu³garii. Równie dobrze na szybk¹ przek¹skê nadaje siê turecki djuner (przyprawione miêso z kurczaka z sa³atk¹ i frytkami, owiniête w cienkie ciasto z sosem ostrym b¹dŸ czosnkowym – 2 lewa, czyli ok. 4 z³.).

Jednak jeœli chodzi o obiady, to lepiej udaæ siê do jednej z wielu restauracji czy mechany, czyli tradycyjnej tawerny, gdzie wystrój i stroje kelnerów oraz muzyka oddaj¹ bu³garski nastrój, a ceny nie s¹ zbyt wygórowane (jak zreszt¹ w wiêkszoœci tego typu miejsc). A tam ju¿ czeka nas mnóstwo pysznoœci i to na ka¿d¹ kieszeñ. Bu³garskie menu zadowoli zarówno amatorów potraw miêsnych, jak i roœlino¿erców.

Na pocz¹tek, dla rozgrzania ¿o³¹dka, mo¿na wybraæ jedn¹ z zup. Najsmaczniejsze to supa topczeta, czyli gêsta zupa z miêsnymi pulpetami; bob czorba to zupa fasolowa, a na cieplejsze dni doskona³y bêdzie tarator – zupa ch³odnik z zielonych ogórków, orzechów w³oskich i jogurtu; równie rozpowszechniona jest pileszka supa, czyli zupa z kurczaka (zupy - ok. 1 lew).

Popularne dania miêsne to kawarma (gulasz, czêsto z kurczaka, dobrze przyprawiony, z cebul¹ i papryk¹, podawany najczêœciej z pieczywem – ok. 3-5 lewa), kebabcze (ostro przyprawione miêso mielone z grilla w kszta³cie ma³ych kie³basek – sztuka - 0.60-1 lew), kjufte (ma³e, okr¹g³e kotleciki z ostro przyprawionego miêso mielonego z grilla; przypominaj¹ polskie p³askie kotlety mielone – sztuka – 0.60 - 1 lew). Równie pyszna jest musaka (porcja 2-4 lewa), danie przypominaj¹ce nasz¹ zapiekankê; bardzo popularne s¹ kurczaki przyrz¹dzane na ró¿ne sposoby.

Wegetarianie bêd¹ zadowoleni z szerokiej oferty sa³atek. Wœród nich najpopularniejsz¹ jest sa³atka szopska (2-3,5 lewa), przyrz¹dzana z pomidorów i ogórków posypanych startym sirene i polanych oliw¹ oraz sa³atka apetitna (moja ulubiona), w której sk³ad wchodz¹ pomidory, ogórki, kukurydza, papryka, oliwki, grzanki, tarte sirene i sos czosnkowy na bazie jogurtu (2,5 lewa). Inne danie bezmiêsne godne polecenia to kaszkawa³ pane (¿ó³ty, panierowany i sma¿ony ser – 2 lewa), sirene pane (wersja z bia³ym serem – 2 lewa) , sarmi (rodzaj bezmiêsnych go³¹bków w liœciach winogron), czuszki bjurek (to du¿e papryki nadziewane serem, w panierce – 3,5 lewa). W tej kategorii nie sposób pomin¹æ tradycyjnego sirene po szopski (sirene, jajka, pomidory, przyprawy – wszystko zapiekane w specjalnym naczyniu - gjuwcze – 2,5 lewa); sirene po mechand¿jski to wersja z boczkiem. Dla wielbicieli frytek wersja specjalna pyr¿eni kartofi sys sirene, czyli po prostu frytki posypane startym sirene.

Obiad ju¿ za nami, wiêc warto pomyœleæ o deserze. Tradycyjne ciastko bu³garskie to bak³awa, któr¹ obowi¹zkowo ka¿dy musi spróbowaæ, choæ to prawdopodobnie najs³odsza rzecz jak¹ kiedykolwiek zje w ¿yciu. Bak³awa to warstwowe ciasteczka, najczêœciej orzechowe, nas¹czone dodatkowo bardzo s³odkim syropem. Czêsto mo¿na spotkaæ w menu palaczinki, czyli naleœniki na s³odko, b¹dŸ to z lodami, b¹dŸ z owocami i bit¹ œmietan¹ (ok. 2 lewa). Kozunak to bu³garska s³odka bu³ka, podobna do polskiej cha³ki; cha³wê z sezamem polecam wyj¹tkowym ³asuchom.

Hmm... Wszêdzie dobrze, ale w domu najlepiej? Owszem, ale studencki garnuszek w Bu³garii te¿ jest smakowity i – co najwa¿niejsze – stosunkowo tani! SMACZNEGO!


Bibliografia:
www.bulgaricus.com
Paul Greenway (t³umaczenie A. Bielczyk, J. Bia³ko, H. Staszkiewicz), Praktyczny przewodnik: Bu³garia, Wydawnictwo Pascal 2003, Bielsko-Bia³a