Powrót do

-> strona g³ówna

Letni zamek biskupów

dodany: 27.10.2003 | autor: Wojciech Miœko


Artyku³ przedrukowany z dodatku Turystyka Wielkopolskiej Gazety Wyborczej z dnia 9 paŸdziernika 2002. Przedruk za zgod¹ Autora i Redakcji.

Z polskiego Paczkowa do czeskiego Javornika jest naprawdê bardzo blisko; raptem oko³o 10 km. Jednak przez dziesi¹tki powojennych lat granica pañstwowa skutecznie oddziela³a te miasta. Dopiero od kilku lat rzeczywiœcie wystarczy pokonaæ 10 km, by dotrzeæ z Paczkowa do Javornika.


Sta³o siê to mo¿liwe dziêki przemianom politycznym w Polsce i w Czechach, zapocz¹tkowanych w g³oœnych latach osiemdziesi¹tych XX wieku. Jednym z efektów zmian by³a rosn¹ca powoli, lecz systematycznie, liczba przejœæ granicznych na naszej po³udniowej granicy. Dotarcie do Javornika umo¿liwiaj¹ przejœcia graniczne w Paczkowie, Z³otym Stoku i Lutyni ko³o L¹dka Zdroju. Z otwarcia granic najbardziej zadowoleni s¹ Czesi, gdy¿ tereny przedgórza Rychlebskich hor, wciœniêtego w k¹t miedzy Górami Z³otymi a Przedgórzem Paczkowskim by³y przez wiele lat trudno dostêpne. Zwiêkszony nap³yw turystów, g³ównie z Polski, mo¿e przyczyniæ siê do rozwoju regionu i miasta.


Do Javornika

Le¿¹cy u podnó¿a Rychlebskich hor Javornik to licz¹ce 3000 mieszkañców miasteczko, które warto odwiedziæ, choæby ze wzglêdu na jego œcis³e zwi¹zki z Wroc³awiem. Dodatkow¹ zachêt¹ mo¿e byæ te¿ mo¿liwoœæ niezwykle atrakcyjnego jednodniowego, pieszego lub rowerowego wypadu z L¹dka Zdroju, z którego do Javornika mo¿na dotrzeæ przez turystyczne przejœcie graniczne Lutynia - Travna.


Biskupi zamek

W Javorniku wszystkie drogi prowadz¹ na dominuj¹cy nad miastem Jánský Vrch. Ju¿ w XIII wieku na tym wzgórzu ksi¹¿êta wroc³awscy postawili zamek. A od 1348 roku jego w³aœcicielami s¹ biskupi wroc³awscy. W kolejnych wiekach zamek kilkakrotnie przebudowano. Za³o¿ono ogród francuski, park angielski oraz zbudowano ma³¹ salê koncertow¹. Na pocz¹tku XVI wieku biskup Jan Turzon przebudowa³ zamek na letni pa³ac. Najpomyœlniejsza dla miasta i zamku by³a druga po³owa XVIII wieku. Okres ten zwi¹zany jest z osob¹ biskupa wroc³awskiego Filipa Gottharda, pochodz¹cego ze znanego œl¹skiego rodu Schaffgotschów. Jego dzia³alnoœæ daleko wykracza³a poza obowi¹zki koœcielne. By³ – wed³ug dzisiejszych standardów – sprawnym menad¿erem i hojnym sponsorem. Swoj¹ opiek¹ obj¹³ miêdzy innymi znanego kompozytora, Karla Dittersa von Dittersdorfa, który przyby³ do Javornika w 1769 roku. Jego talent i kunszt porównywano – mo¿e nieco na wyrost - do wielkiego Mozarta. Dzie³ Dittersa s³uchano w zbudowanej na zamku sali koncertowej.

W dawnym domu Dittersa mieœci siê dziœ miejskie muzeum, w którym zapoznaæ siê mo¿na z dziejami miasta i osób z nim zwi¹zanych. Po wielkim po¿arze, w pierwszej po³owie XIX wieku miasto i zamek podupad³y. Nawet doprowadzenie w 1897 roku linii kolejowej nie sta³o siê impulsem dla rozwoju miasta, po³o¿onego na peryferiach pañstwa.

W 1945 roku zamek przejê³o pañstwo. W salach zamkowych urz¹dzono muzeum wnêtrz, w którym eksponowano dobrze zachowane meble, wyposa¿enie i obrazy.


Palenie szkodzi...

W latach 60. udostêpniono zwiedzaj¹cym skromny, licz¹cy oko³o 100 sztuk, zbiór fajek. W ci¹gu lat, dziêki zakupom u kolekcjonerów czeskich, liczba eksponatów ros³a. Dzisiaj, w javornickim zamku podziwiaæ mo¿emy najwiêkszy w Czechach zbiór fajek i przyborów do palenia tytoniu. Zgromadzono dotychczas grubo ponad 1000 egzemplarzy pochodz¹cych z ró¿nych czêœci œwiata! Ró¿ni¹ siê kolorem, kszta³tem, przeznaczeniem oraz materia³em, z którego powsta³y. Wœród eksponatów s¹ fajki wojskowe, myœliwskie, szlacheckie, egzotyczne. Wiêkszoœæ zwiedzaj¹cych jest zaskoczona istnieniem fajek, które ozdobione s¹ motywami mocno erotycznymi. Zdecydowana wiêkszoœæ fajek wykonana jest z ró¿nych rodzajów drewna, porcelany lub pianki morskiej czyli sepiolitu. Bogato zdobione porcelanowe g³ówki fajek wyrabiano niekiedy w znanych fabrykach. W Javorniku mo¿emy zobaczyæ egzemplarze, których porcelanowe czêœci pochodz¹ z Miœni. To najprawdziwsze ma³e dzie³a sztuki. Podziwiaj¹c fajki, nie zapominajmy jednak, ¿e palenie szkodzi zdrowiu!

Na zakoñczenie zwiedzania warto wejœæ na kamienny zamkowy taras. Rozleg³y widok obejmuje piêkn¹ panoramê Przedgórza Paczkowskiego z wyraŸnie widocznymi jeziorami Otmuchowskim i Nyskim.


Informacje praktyczne:
Adres - Zamek Jánský Vrch, 790 70 Javornik, tel. +420-645-440-286, e- mail: zamek@email.cz. Wnêtrza zamkowe dostêpne od maja do sierpnia, od wtorku do niedzieli, od 8.00 do 16.00. Wstêp 40 koron. W Javorniku dzia³a stowarzyszenie przyjació³ zamku, które jest organizatorem m. in. akcji Zimni Zamek, której uczestnicy mog¹ z przewodnikiem zwiedziæ zamek, obejrzeæ zdjêcia i filmy video w reprezentacyjnych salach zamkowych przy kawie i herbacie. Pomys³ oryginalny – jednak skorzystaæ mog¹ z tej propozycji tylko grupy licz¹ce co najmniej 15 osób i po uzgodnieniu terminu. Bilet dla jednej osoby kosztuje 60 koron. Ciekaw¹ propozycj¹ jest te¿ 25 km wycieczka rowerowa z L¹dka Zdroju do Paczkowa. Najkrótsza droga prowadzi przez Javornik. Wykorzystuj¹c trasê rowerow¹ L¹dek Zdrój – Javornik – Paczków – Otmuchów mo¿emy wystartowaæ w L¹dku Zdroju, w Lutyni przekroczyæ granicê (przejœcie turystyczne czynne od 6.00 do 22.00), zwiedziæ Javornik i dotrzeæ do Paczkowa przez przejœcie w miejscowoœci Bily Potok lub wróciæ do L¹dka Zdroju. Trasê wyznaczono kilka lat temu w ramach wspó³pracy transgranicznej Czech i Polski. Opisano j¹ dok³adnie w praktycznym informatorze Cyklotrasa L-J-O, który zawiera wszystkie potrzebne rowerzystom informacje, adresy i telefony. Informacja turystyczna w L¹dku Zdroju: tel. 0-prefix-74-814-62-55.