Powrót do

Królewska siedziba

dodany: 09.06.2003 | autor: Wojciech Miśko

Artykuł przedrukowany z dodatku Turystyka Wielkopolskiej Gazety Wyborczej z dnia 3 sierpnia 2002. Przedruk za zgodą Autora i Redakcji.

Na wysokim i stromym wzgórzu, pośród nieprzebytych lasów stanął w XI wieku drewniany domek myśliwski. Na łowy na grubego zwierza przybywali w te okolice książęta i pierwsi królowie czescy.

W XIII wieku miał swoją siedzibę w Křivoklacie król Przemysł Otokar II, który dokonał w tym czasie gruntownej przebudowy drewnianego domku na kamienną, gotycką siedzibę królewską. Zbudowano wtedy wysoką, kamienną wieżę, którą podziwiać można do dzisiaj. W murach tego zamku spędził część swojego dzieciństwa przyszły słynny król i cesarz Karol IV. W rozbudowie zamku miał także swój udział kolejny czeski król Wacław IV.

Dwóch Jagiellonów.

Dobrze znana w Polsce dynastia Jagiellonów dała Czechom dwóch królów. Władysława, który rządził od 1471 do 1516 i jego syna Ludwika, który w 1526 zginął w bitwie pod Mochaczem. Właśnie z Władysławem Jagiellończykiem wiążą się największe zmiany na zamku w Křivoklacie. Za jego czasów powstała Złota Baszta, kaplica zamkowa, Wielka Sala Królewska i browar, a cały zamek otoczono murami. Křivoklat stał się średniowieczna fortecą. Wraz ze śmiercią Ludwika i nadejściem Habsburgów skończyły się czasy świetności zamku. Habsburgowie zamienili zamek na więzienie.

Rowery i ptaki.

Wielki pożar w 1643 roku spowodował duże zniszczenia, które w pełni naprawiono dopiero po wielu latach. Zamek co jakiś czas zmieniał właścicieli. Najpierw był to ród Schwarzenbergów, potem Waldsteinów. Na koniec stał się własnością Fürstenbergów. Wtedy to, pod koniec XIX wieku, zamek i interesujące otoczenie stanowiły cel romantycznych wypraw poetów i malarzy. Od 1929 roku zamek w Křivoklacie jest własnością państwową. Zwiedzanie rozpoczynamy od dużego dziedzińca. W oczekiwaniu na swoją kolej można podziwiać popisy dużych ptaków drapieżnych. Warto przyjrzeć się temu bliżej, bo układanie ptaków drapieżnych jest rzadką sztuką. Najciekawszy fragment popisu to lot sowy lub sokoła. Treser wysyła ptaka na dach zamku, a potem przywołuje go do siebie. Wielkie ptaszysko wraca do niego, przelatując tuż nad głowami widzów. W trakcie pokazów zbierane są datki na prowadzenie hodowli ptaków drapieżnych. Z dziedzińca można wejść do sklepików z pamiątkami lub winiarni. Bardzo interesująca jest wystawa rowerów urządzona w jednym z budynków otaczających dziedziniec. Zgromadzono tu mnóstwo oryginalnych rowerów, dwu i trzy kołowych, jedno i dwuosobowych. Są także liczne rowery wyścigowe i turystyczne, a także sporo elementów wyposażenie starych bicykli. Najciekawsze eksponaty to rowery dla dzieci oraz rowery do rozwożenia piwa, lodów lub pieczywa.

Gotyckie wnętrza.

Na dolnym tarasie zobaczymy studnię zamkową i dom hetmański. Dziedziniec ograniczony jest imponującym pałacem zamkowym z gotyckimi oknami i wykuszem ozdobionym reliefami przedstawiającymi Władysława Jagiellończyka i jego syna, Ludwika. Zobaczymy też wielką wieżę (dawną wieżę głodową) oraz wystawę prezentującą historię zamku. Ciekawe są także duże makiety przedstawiające rozwój zamku w ciągu jego długiej historii. Trasa zwiedzania prowadzi przez Wielką lub inaczej Królewską Salę stanowiącą bardzo duże pomieszczenie z resztkami fresków. Salę zbudowano w XIII wieku i przebudowano w wieku XV. To ogromne pomieszczenie jest drugim pod względem wielkości po sali Władysławowskiej na praskich Hradczanach.

Najmniej przyjemnym miejscem w zamku jest więzienie, w którym zgromadzono katowskie narzędzia pracy. Przyjeżdżającym do Křivoklatu proponuję wcześniejsze, choćby pobieżne, poznanie dziejów tej budowli, ponieważ surowe, gotyckie mury i skromne ozdoby nie przemawiają tak mocno do wyobraźni widzów, jak barokowe zabytki Pragi. Jednak w takich warunkach można niekiedy bardziej zastanowić się nad przeszłością i poczuć historię.

A wyprawa do Křivoklatu to także doskonała okazja do zrobienia krótkiej przerwy w poznawaniu Pragi i odpoczynku od wielkiego ruchu i gwaru przepięknej czeskiej stolicy.

Najdziwniejszym więźniem Křivoklatu był pochodzący z Anglii, słynny alchemik Edward Kelly. Ten dziwny, pozbawiony uszu dżentelmen, próbował stworzyć kamień filozoficzny dla równie dziwnego i niekiedy szalonego czeskiego cesarza Rudolfa II Habsburga. Ale to już zupełnie inna, choć równie ciekawa czeska historia.

Informacje praktyczne:
Dojazd: Z Pragi na zachód około 40 km. Wyjazd z Pragi drogą na Pilzno (przez Beroun) lub na Karlove Vary (przez Rakovnik).
Zwiedzanie: W lipcu i sierpniu zamek jest dostępny dla zwiedzających codziennie między 9.00 i 17.00. Przerwa od 12.00 do 13.00. Od kwietnia do października oprócz poniedziałków czynne od 9.00 do 16.00. Główna trasa zwiedzania: bilety kosztują 70 koron dla dorosłych, 40 koron dla dzieci i 160 koron bilet rodzinny (2+2). Zwiedzanie trwa ponad godzinę. Uwaga fotoamatorzy! We wnętrzach nie wolno robić zdjęć!
IT Krivoklat: tel. +420-313-558-120
W Internecie: www.rakovnik-info.cz, www.krivoklat.cz - informacje o zamku Křivoklat, www.zamky-hrady.cz - bardzo dobrze opracowany serwis opisujący wszystkie znane czeskie zamki i grody.