Kiedy w Karkonoszach ¿y³y niedŸwiedzie?
dodany: 20.01.2003 | autor: Wojciech Miœko
Artyku³ przedrukowany z dodatku Turystyka Wielkopolskiej Gazety Wyborczej z dnia 6-7 stycznia 2001. Przedruk za zgod¹ Autora i Redakcji.
OdpowiedŸ na to pytanie ³atwo znaleŸæ w pewnym czeskim mieœcie, piêknie po³o¿onym nad brzegami £aby.
To Vrchlabí - interesuj¹ce miasto zwane Bram¹ do Karkonoszy. Blisko st¹d i do znanego narciarzom Špindlerovego Mlýna jak i do uzdrowiska Janské Láznì. Vrchlabí powsta³o w XIV wieku. Swój rozwój zawdziêcza zw³aszcza Kryštofovi z Gendorfu, dziêki któremu w XV wieku osada otrzyma³a prawa miejskie i herb. W kopalniach po³o¿onych na pó³noc od miasta wydobywano rudy ¿elaza i srebra. Surowce przerabiano w miejskich hutach. W tutejszych zak³adach wyrabiano tak¿e broñ paln¹ dla cesarskiej armii. Do najwa¿niejszych zabytków miasta nale¿¹: barokowy klasztor, koœció³ œw. Wawrzyñca, dom Kryštofa z Gendorfu oraz zamek. W przyzamkowym parku zlokalizowano nowoczesny obiekt, w którym mieœci siê Dyrekcja Karkonoskiego Parku Narodowego (KRNAP). Na zwiedzenie miasta i jego zabytków warto poœwiêciæ ca³y dzieñ.
Samolotem z Vrchlabí
Dysponuj¹c nieco wiêksz¹ gotówk¹ mo¿na tak¿e popatrzeæ na Karkonosze z góry. Przy drodze z Vrchlabí do Trutnova znajduje siê lotnisko, z którego startuj¹ samoloty sportowe zabieraj¹ce chêtnych do obejrzenia gór z lotu ptaka. Ale wróæmy do niedŸwiedzi.
NiedŸwiedŸ w zamku
Nietrudno zgadn¹æ, ¿e w dawnych czasach, gdy zbocza i doliny Gór Olbrzymich pokrywa³y ogromne i nieprzebyte lasy, wœród g³êbokich ostêpów ¿y³y niedŸwiedzie. Œwiadcz¹ o tym choæby nazwy: Medvìdin, Medvìdi potok czy Medvìdi bouda. Dowody na to znajdziemy tak¿e w zamku we Vrchlabí. Zamek zbudowano oko³o po³owy XVI wieku, jego twórc¹ by³ Kryštof z Gendorfu. Na pocz¹tku XIX wieku zamek przebudowano. Wtedy te¿ powsta³ wokó³ zamku park w stylu angielskim. Obecnie pomieszczenia zamkowe wykorzystuje Rada Miasta.
W wielkiej sieni zamkowej na œcianach zobaczymy cztery malowid³a przedstawiaj¹ce cztery ostatnie niedŸwiedzie upolowane po czeskiej stronie. Ostatni z nich zosta³ zabity 16 wrzeœnia 1726 roku. Upolowano go w Sedmídolí, g³êbokiej i malowniczej dolinie, której dnem p³ynie £aba oraz Bia³a £aba. Dolina Sedmídolí jest ze wszystkich stron otoczona wysokimi górami, jedynie na po³udniu, wraz z wodami £aby mo¿na przebiæ siê do Špindlerovego Mlýna. Swoj¹ drog¹ a¿ prosi³oby siê o otwarcie na prze³êczy Karkonoskiej turystycznego przejœcia granicznego, co pozwoli³oby trafiæ w sam œrodek Sedmídolí i dotrzeæ szybko do Špindlerovego Mlýna. To z naszego punktu widzenia. Na razie jednak trzeba zadowoliæ siê wyjaœnieniami czeskich obroñców przyrody, którzy obawiaj¹ siê nap³ywu dodatkowej rzeszy turystów.
Ostatni czeski miœ
Po wypchaniu trafi³ do tutejszego Muzeum Karkonoskiego. Po pó³nocnej stronie g³ównego grzbietu Karkonoszy ostatniego niedŸwiedzia zabito 10 lat póŸniej, w 1736 roku. Podobno jeszcze na pocz¹tku XIX wieku widziano niedŸwiedzia w Obøim dole, przepiêknej dolinie, przez któr¹ prowadzi szlak umo¿liwiaj¹cy zdobycie Œnie¿ki od po³udnia.
To ¿e niedŸwiedzi nie ma ju¿ od dawna w Karkonoszach jest wynikiem intensywnego zagospodarowywania tych gór oraz rozwoju górnictwa i przemys³u. Sudety by³y po prostu zbyt ³atwo dostêpne i zbyt bogate w surowce. Byæ mo¿e œwiadomoœæ, ¿e na karkonoskim szlaku mo¿na spotkaæ niedŸwiedzie dzia³a³aby na turystów niszcz¹cych przyrodê bardziej mobilizuj¹co ni¿ stra¿nicy przyrody?
Informacje praktyczne:
Samochodem do Vrchlabí mo¿na dotrzeæ przez przejœcie graniczne w Jakuszycach lub przez Prze³êcz Okraj. Zim¹ lepiej skorzystaæ z przejœcia w Jakuszycach poniewa¿ dojazd na Okraj bywa zim¹ niebezpieczny, czasem wrêcz niemo¿liwy. Z obu przejœæ do miasta mamy oko³o 50 km. W biurze INFOCENTRUM, przy ulicy Karkonoskiej 14, tel +42-0438-28-71-11 uzyskamy wszelkie potrzebne dane na temat noclegów, godzin otwarcia muzeów, rozk³adów jazdy autobusów. Pomoc mo¿emy uzyskaæ tak¿e w Muzeum Karkonoskim, ul. Husova 213. Oczywiœcie warto tak¿e skorzystaæ z Internetu: oficjalna strona miasta znajduje siê pod adresem www.muvrchlabi.cz (obecnie w trakcie opracowywania) lub z internetowej informacji turystycznej www.vrchlabi.cz (noclegi, turystyka, adresy urzêdów, telefony, historia miasta, fotogaleria).
|