Powrót do

Kiedy w Karkonoszach żyły niedźwiedzie?

dodany: 20.01.2003 | autor: Wojciech Miśko

Artykuł przedrukowany z dodatku Turystyka Wielkopolskiej Gazety Wyborczej z dnia 6-7 stycznia 2001. Przedruk za zgodą Autora i Redakcji.

Odpowiedź na to pytanie łatwo znaleźć w pewnym czeskim mieście, pięknie położonym nad brzegami Łaby.

To Vrchlabí - interesujące miasto zwane Bramą do Karkonoszy. Blisko stąd i do znanego narciarzom Špindlerovego Mlýna jak i do uzdrowiska Janské Lázně. Vrchlabí powstało w XIV wieku. Swój rozwój zawdzięcza zwłaszcza Kryštofovi z Gendorfu, dzięki któremu w XV wieku osada otrzymała prawa miejskie i herb. W kopalniach położonych na północ od miasta wydobywano rudy żelaza i srebra. Surowce przerabiano w miejskich hutach. W tutejszych zakładach wyrabiano także broń palną dla cesarskiej armii. Do najważniejszych zabytków miasta należą: barokowy klasztor, kościół św. Wawrzyńca, dom Kryštofa z Gendorfu oraz zamek. W przyzamkowym parku zlokalizowano nowoczesny obiekt, w którym mieści się Dyrekcja Karkonoskiego Parku Narodowego (KRNAP). Na zwiedzenie miasta i jego zabytków warto poświęcić cały dzień.

Samolotem z Vrchlabí

Dysponując nieco większą gotówką można także popatrzeć na Karkonosze z góry. Przy drodze z Vrchlabí do Trutnova znajduje się lotnisko, z którego startują samoloty sportowe zabierające chętnych do obejrzenia gór z lotu ptaka. Ale wróćmy do niedźwiedzi.

Niedźwiedź w zamku

Nietrudno zgadnąć, że w dawnych czasach, gdy zbocza i doliny Gór Olbrzymich pokrywały ogromne i nieprzebyte lasy, wśród głębokich ostępów żyły niedźwiedzie. Świadczą o tym choćby nazwy: Medvědin, Medvědi potok czy Medvědi bouda. Dowody na to znajdziemy także w zamku we Vrchlabí. Zamek zbudowano około połowy XVI wieku, jego twórcą był Kryštof z Gendorfu. Na początku XIX wieku zamek przebudowano. Wtedy też powstał wokół zamku park w stylu angielskim. Obecnie pomieszczenia zamkowe wykorzystuje Rada Miasta. W wielkiej sieni zamkowej na ścianach zobaczymy cztery malowidła przedstawiające cztery ostatnie niedźwiedzie upolowane po czeskiej stronie. Ostatni z nich został zabity 16 września 1726 roku. Upolowano go w Sedmídolí, głębokiej i malowniczej dolinie, której dnem płynie Łaba oraz Biała Łaba. Dolina Sedmídolí jest ze wszystkich stron otoczona wysokimi górami, jedynie na południu, wraz z wodami Łaby można przebić się do Špindlerovego Mlýna. Swoją drogą aż prosiłoby się o otwarcie na przełęczy Karkonoskiej turystycznego przejścia granicznego, co pozwoliłoby trafić w sam środek Sedmídolí i dotrzeć szybko do Špindlerovego Mlýna. To z naszego punktu widzenia. Na razie jednak trzeba zadowolić się wyjaśnieniami czeskich obrońców przyrody, którzy obawiają się napływu dodatkowej rzeszy turystów.

Ostatni czeski miś

Po wypchaniu trafił do tutejszego Muzeum Karkonoskiego. Po północnej stronie głównego grzbietu Karkonoszy ostatniego niedźwiedzia zabito 10 lat później, w 1736 roku. Podobno jeszcze na początku XIX wieku widziano niedźwiedzia w Obřim dole, przepięknej dolinie, przez którą prowadzi szlak umożliwiający zdobycie Śnieżki od południa. To że niedźwiedzi nie ma już od dawna w Karkonoszach jest wynikiem intensywnego zagospodarowywania tych gór oraz rozwoju górnictwa i przemysłu. Sudety były po prostu zbyt łatwo dostępne i zbyt bogate w surowce. Być może świadomość, że na karkonoskim szlaku można spotkać niedźwiedzie działałaby na turystów niszczących przyrodę bardziej mobilizująco niż strażnicy przyrody?

Informacje praktyczne:
Samochodem do Vrchlabí można dotrzeć przez przejście graniczne w Jakuszycach lub przez Przełęcz Okraj. Zimą lepiej skorzystać z przejścia w Jakuszycach ponieważ dojazd na Okraj bywa zimą niebezpieczny, czasem wręcz niemożliwy. Z obu przejść do miasta mamy około 50 km. W biurze INFOCENTRUM, przy ulicy Karkonoskiej 14, tel +42-0438-28-71-11 uzyskamy wszelkie potrzebne dane na temat noclegów, godzin otwarcia muzeów, rozkładów jazdy autobusów. Pomoc możemy uzyskać także w Muzeum Karkonoskim, ul. Husova 213. Oczywiście warto także skorzystać z Internetu: oficjalna strona miasta znajduje się pod adresem www.muvrchlabi.cz (obecnie w trakcie opracowywania) lub z internetowej informacji turystycznej www.vrchlabi.cz (noclegi, turystyka, adresy urzędów, telefony, historia miasta, fotogaleria).