Powrót do

Kuks - barokowy szpital

dodany: 01.04.2001 | autor: Magdalena Nobis

Jadąc pociągiem podziwiamy piękne, lecz nieco monotonne krajobrazy, gdy nagle oczom naszym ukazuje się niezwykły widok: ogromna, zabytkowa budowla stojąca samotnie pośród pól i łąk.

Tego typu atrakcje nie są rzadkością u naszych południowych sąsiadów. Ta znajduje się w Czechach ok.40 km od granicy z Polską.

Kuks to maleńka wieś na północy Czech, której największą i właściwie jedyną atrakcją turystyczną jest wspomniana XVII-wieczna budowla. Nie jest to jednak zamek, jak sądzi większość turystów odwiedzających to miejsce, lecz szpital - pozostałość po ogromnym kompleksie uzdrowiskowym, który postawił tutaj w XVII wieku ekscentryczny hrabia Franciszek Antoni Szpork (Špork). Hrabia odkrył tu źródła mineralne i postanowił wybudować luksusowe uzdrowisko, miejsce wypoczynku bogatej szlachty, dorównujące sławą innemu czeskiemu kurortowi, znanemu pod nazwą Karlsbad (Karlovy Vary).

Powódź, która nawiedziła te tereny i pożar zamku spowodowały poważne zniszczenia większości budynków. Do dziś zachowały się niestety tylko schody zamkowe z wodnymi kaskadami po obu stronach oraz stojący na wzgórzu szpital.

Dokładną historię tego miejsca możemy poznać w trakcie zwiedzania. Turyści zagraniczni dostają prospekt opisujący zabytek, jednak Niemcy i Polacy (!) mogą prosić o wykład w swoim ojczystym języku. Przewodnicy prowadzący w tych językach są jedną z niewątpliwych atrakcji tego miejsca.

W szpitalu, prowadzonym niegdyś przez zakonników, możemy obejrzeć m.in. Kościół Trójcy Przenajświętszej, pod którym znajduje się grobowiec rodziny Szpork, z mumią hrabiego (niestety niedostępny zwiedzającym) oraz zabytkową aptekę, jeden z dwóch najstarszych zabytków tego typu na świecie (drugi znajduje się również w Czechach). Apteka stanowi część tworzonego właśnie na Kuksie Muzeum Farmacji. Warto też obejrzeć cykl rzeźb ("Cnoty i występki") dłuta znanego austriackiego rzeźbiarza doby baroku Mateusza Bernarda Brauna, stojących wzdłuż ścian frontowych szpitala. Dzieła tego niezwykłego artysty możemy podziwiać m.in. na słynnym Moście Karola w Pradze.

Około 5 km od Kuksu (wędrując niebieskim szlakiem wzdłuż rzeki) w lesie napotkamy jeszcze jedno interesujące miejsce - Betlém (Betlejem). Zespół rzeźb i płaskorzeźb, również dzieła M. B. Brauna, wykonanych na zlecenie hrabiego Szporka, tworzących niezwykłe plenerowe atelier. Z ogromnych głazów i skał leżących w tym miejscu artysta stworzył niesamowite kamienne ilustracje scen i postaci biblijnych: Narodzenie Pańskie (stąd pochodzi nazwa całości), Przyjazd Trzech Króli, św. Maria Magdalena, św. Hieronim, itp. Całość pozbawiona ochrony przed niszczącym działaniem natury jest już mocno zniszczona, wciąż jednak zachwyca swą wyjątkowością.

Zmęczonych i głodnych turystów przywita jedna z dwóch miejscowych restauracji: sąsiadująca ze szpitalem winiarnia lub mała karczma u stóp wzgórza. Polecam zwłaszcza tą drugą. Można tu zjeść tani i smaczny obiad oraz napić się lokalnego piwa Krakonoš. Wyjątkowo gościnny i przyjacielski właściciel to również oryginalna atrakcja Kuksu.