Kuks - barokowy szpital
dodany: 01.04.2001 | autor: Magdalena Nobis
Jad¹c poci¹giem podziwiamy piêkne, lecz nieco monotonne krajobrazy, gdy nagle oczom naszym ukazuje siê niezwyk³y widok: ogromna, zabytkowa budowla stoj¹ca samotnie poœród pól i ³¹k.
Tego typu atrakcje nie s¹ rzadkoœci¹ u naszych po³udniowych s¹siadów. Ta znajduje siê w Czechach ok.40 km od granicy z Polsk¹.
Kuks to maleñka wieœ na pó³nocy Czech, której najwiêksz¹ i w³aœciwie jedyn¹ atrakcj¹ turystyczn¹ jest wspomniana XVII-wieczna budowla. Nie jest to jednak zamek, jak s¹dzi wiêkszoœæ turystów odwiedzaj¹cych to miejsce, lecz szpital - pozosta³oœæ po ogromnym kompleksie uzdrowiskowym, który postawi³ tutaj w XVII wieku ekscentryczny hrabia Franciszek Antoni Szpork (Špork). Hrabia odkry³ tu Ÿród³a mineralne i postanowi³ wybudowaæ luksusowe uzdrowisko, miejsce wypoczynku bogatej szlachty, dorównuj¹ce s³aw¹ innemu czeskiemu kurortowi, znanemu pod nazw¹ Karlsbad (Karlovy Vary).
PowódŸ, która nawiedzi³a te tereny i po¿ar zamku spowodowa³y powa¿ne zniszczenia wiêkszoœci budynków. Do dziœ zachowa³y siê niestety tylko schody zamkowe z wodnymi kaskadami po obu stronach oraz stoj¹cy na wzgórzu szpital.
Dok³adn¹ historiê tego miejsca mo¿emy poznaæ w trakcie zwiedzania. Turyœci zagraniczni dostaj¹ prospekt opisuj¹cy zabytek, jednak Niemcy i Polacy (!) mog¹ prosiæ o wyk³ad w swoim ojczystym jêzyku. Przewodnicy prowadz¹cy w tych jêzykach s¹ jedn¹ z niew¹tpliwych atrakcji tego miejsca.
W szpitalu, prowadzonym niegdyœ przez zakonników, mo¿emy obejrzeæ m.in. Koœció³ Trójcy Przenajœwiêtszej, pod którym znajduje siê grobowiec rodziny Szpork, z mumi¹ hrabiego (niestety niedostêpny zwiedzaj¹cym) oraz zabytkow¹ aptekê, jeden z dwóch najstarszych zabytków tego typu na œwiecie (drugi znajduje siê równie¿ w Czechach). Apteka stanowi czêœæ tworzonego w³aœnie na Kuksie Muzeum Farmacji. Warto te¿ obejrzeæ cykl rzeŸb ("Cnoty i wystêpki") d³uta znanego austriackiego rzeŸbiarza doby baroku Mateusza Bernarda Brauna, stoj¹cych wzd³u¿ œcian frontowych szpitala. Dzie³a tego niezwyk³ego artysty mo¿emy podziwiaæ m.in. na s³ynnym Moœcie Karola w Pradze.
Oko³o 5 km od Kuksu (wêdruj¹c niebieskim szlakiem wzd³u¿ rzeki) w lesie napotkamy jeszcze jedno interesuj¹ce miejsce - Betlém (Betlejem). Zespó³ rzeŸb i p³askorzeŸb, równie¿ dzie³a M. B. Brauna, wykonanych na zlecenie hrabiego Szporka, tworz¹cych niezwyk³e plenerowe atelier. Z ogromnych g³azów i ska³ le¿¹cych w tym miejscu artysta stworzy³ niesamowite kamienne ilustracje scen i postaci biblijnych: Narodzenie Pañskie (st¹d pochodzi nazwa ca³oœci), Przyjazd Trzech Króli, œw. Maria Magdalena, œw. Hieronim, itp. Ca³oœæ pozbawiona ochrony przed niszcz¹cym dzia³aniem natury jest ju¿ mocno zniszczona, wci¹¿ jednak zachwyca sw¹ wyj¹tkowoœci¹.
Zmêczonych i g³odnych turystów przywita jedna z dwóch miejscowych restauracji: s¹siaduj¹ca ze szpitalem winiarnia lub ma³a karczma u stóp wzgórza. Polecam zw³aszcza t¹ drug¹. Mo¿na tu zjeœæ tani i smaczny obiad oraz napiæ siê lokalnego piwa Krakonoš. Wyj¹tkowo goœcinny i przyjacielski w³aœciciel to równie¿ oryginalna atrakcja Kuksu.
|