Powrót do

-> strona g³ówna

Vranov nad rzek¹ Dyja

dodany: 01.02.2001 | autor: Agnieszka Rozmus


Ju¿ przy wjeŸdzie do Vranova uwagê wszystkich przybywaj¹cych przyci¹ga zamek, stoj¹cy na stromej skale nad brzegiem rzeki Dyja. Zachwyca nie tylko jego malownicze usytuowanie, ale tak¿e sam zamek oraz jego architektura. Oprócz wspania³ego wygl¹du ten obiekt ma tak¿e bogat¹ przesz³oœæ.

Vranov nad Dyj¹ po raz pierwszy jest wspomniany w kronice Kosmasa z 1100 roku, jako gród wartowniczy. By³ wówczas czêœci¹ systemu umocnieñ granicznych przeciwko Austriakom. Jego najstarsza czêœæ pochodzi z drugiej po³owy XIII i z XIV wieku. Do dziœ z gotyckiego grodu zachowa³a siê jedynie graniastos³upowa wie¿a nad wejœciem oraz czêœæ murów zamkowych. Pierwotny kszta³t trudno w obecnych czasach rozpoznaæ ze wzglêdu na bogat¹ historiê oraz liczne przebudowy.

Pierwotnie by³ Vranov maj¹tkiem ziemskim, ale Jan Luksemburski w roku 1323 wraz z wyposa¿eniem przekaza³ go w zastaw Jindøichowi z Lipé. Nied³ugo potem gród uzyskali morawscy margrabiowie, ale pod koniec XIV wieku jako lenno dosta³ siê do r¹k Lichtenburgów, którzy sprzedali go Boskowicom.

W czasie wojny trzydziestoletniej w roku 1645 gród zosta³ spl¹drowany przez Szwedów, a w roku 1665 sp³on¹³. Od upadku uchroni³a go rozleg³a przebudowa dokonana przez Althanów, którzy zmienili dotychczasowy gród (nie spe³niaj¹cy norm nowoczesnej sztuki militarnej oraz nie posiadaj¹cy warunków, aby wygodnie w nim mieszkaæ) we wspania³¹ barokow¹ rezydencjê. Projekt wykona³ s³awny wiedeñski architekt Jan Fischer z Erlachu.

Pierwsze powsta³o centralne pomieszczenie o owalnym kszta³cie, nazwane Sal¹ Przodków, w której uwagê zwiedzaj¹cych przykuwa przede wszystkim bogata ornamentyka sufitu, uzupe³niona rzeŸbami. Tematem ca³ej dekoracji sali s¹ mityczni przodkowie rodu Althanów. RzeŸbiarz Tobiasz Kracker ozdobi³ brzeg galerii rzeŸbami, a austriacki malarz Jan Michael Rottmaier jest autorem apoteozy rodu Althanów w kopule sali. Ze wzglêdu na doskona³¹ akustykê czêsto odbywa³y siê tam wystêpy teatralne i muzyczne. Przypisuje siê te¿ sali funkcjê reprezentacyjn¹: s³u¿y³a przy uroczystych okazjach, gdy trzeba by³o podkreœliæ bogate tradycje rodu oraz zaimponowaæ maj¹tkiem.

Dalsze zmiany mia³y miejsce w roku 1723, a kierowa³ nimi architekt Antonin Erhard Matinelli z Wiednia. Jego dzie³em jest wschodnie skrzyd³o zamku oraz monumentalne, dwuramienne schody, strze¿one przez ogromne rzeŸby Herkulesa z Anteuszem i Eneasza z Anchisem wykonane przez Lorenza Matinellego.

W latach osiemdziesi¹tych XVIII wieku zosta³o dobudowane po³udniowe i zachodnie skrzyd³o zamku, które razem z pozosta³ymi budowlami utworzy³y zamkowy dziedziniec. Pod koniec XVIII wieku zamek zosta³ umeblowany klasycystycznymi meblami.

Ciekawe s¹ tak¿e bogate zbiory vranovskiej ceramiki, wytwarzanej w tamtejszej manufakturze w latach 1799-1882. W owym czasie skutecznie naœladowa³a ona ceramikê angielsk¹, a obecnie podziwiana jest przez zwiedzaj¹cych z ca³ej Europy.

Tak¿e szukaj¹cy odpoczynku od ha³asu i zgie³ku miasta bêd¹ tutaj zadowoleni. Piêkno tej krainy inspirowa³o ju¿ niejednego artystê: Vítìzslava Nováka, malarza Romana Havelka. Zamek vranovski goœci³ wielu twórców: austriackiego poetê Jakoba Julia Davida, oraz powieœciopisarza Henryka Sienkiewicza i innych.

Swój doskona³y stan oraz niew¹tpliwy urok Vranov zawdziêcza stosunkowo niedawnej renowacji. Kompleksow¹ odnowê zamku zaczêto w latach siedemdziesi¹tych: miêdzy rokiem 1973 a 1979 by³ niedostêpny dla zwiedzaj¹cych. Odrestaurowanie poch³onê³o 65 milionów koron czesko-s³owackich, wziê³o w nim udzia³ 4000 pracowników z 41 zawodów konserwatorskich i budowlanych.