Bedøich Smetana (cz)
dodany: 23.01.2006 | przygotowa³a: Kinga Jabczyk
Bedøich Smetana urodzi³ siê 2 marca 1824 roku w Litomyœlu, ma³ym czeskim miasteczku, po³o¿onym na wschód od Pragi. Ojciec Bedøicha, bêd¹cy z zawodu piwowarem, cieszy³ siê szybkim rozwojem muzycznych uzdolnieñ syna, który jako piêcioletnie dziecko gra³ ju¿ na skrzypcach i komponowa³. Po ukoñczeniu gimnazjum w PilŸnie – jako dziewiêtnastoletni m³odzieniec – studiowa³ w Pradze (w latach 1840-1843). Udziela³ tam lekcji gry na fortepianie i równoczeœnie poœwiêca³ siê studiom kompozycji pod kierunkiem znanego, niewidomego pedagoga praskiego, Józefa Proksza. W roku 1848 otrzyma³ pomoc finansow¹ od Franza Liszta na za³o¿enie w³asnej szko³y – prywatnego Instytutu Muzycznego w Pradze.
W kraju kompozytor nie zdoby³ jednak pe³nego uznania dla swego talentu, dlatego w 1856 roku Smetana wyjecha³ do Szwecji, gdzie jako dyrygent z zapa³em propagowa³ romantyczn¹ muzykê symfoniczn¹. W maju 1861 roku powróci³ na sta³e do Pragi. W kraju krytycy zarzucali mu zdradê ojczyzny. Dopiero intensywna twórczoœæ Smetany lat nastêpnych przekona³a ewentualnych oponentów, ¿e mo¿na ³¹czyæ narodowy charakter muzyki z nowoczesnoœci¹ œrodków wyrazu. W 1866 roku uzyska³ stanowisko dyrygenta w Teatrze Tymczasowym w Pradze. W okresie kiedy Bedøich Smetana by³ zupe³nie g³uchy, powstaj¹ najwspanialsze jego dzie³a: poematy symfoniczne z cyklu Moja ojczyzna (Má vlast, 1875-1880), a tak¿e kwartet smyczkowy Z mojego ¿ycia (z 1876 roku). Kompozytor straci³ s³uch w nocy z 20 na 21 paŸdziernika 1874 roku.
Bedøich Smetana jest twórc¹ Tria fortepianowego oraz wielu innych utworów na fortepian solo, w tym polek i tañców czeskich. Komponowa³ równie¿ opery: Sprzedana narzeczona (Prodaná nevìsta z 1866 roku); Dalibor i Dwie wdowy (Dvì vdovy) – z 1874 roku; Libusza (Libuše z 1881 roku); Czarcia œciana (Èertova stìna).
Na dwa lata przed œmierci¹ pojawi³y siê pierwsze oznaki choroby umys³owej. Po paromiesiêcznym pobycie w szpitalu dla umys³owo chorych, kompozytor zmar³. Jego grób znajduje siê na cmentarzu wyszehradzkim w Pradze. Smetana jest uwa¿any za pierwszego kompozytora, który tworzy³ muzykê o charakterze czeskim i jednoczeœnie wynosi³ j¹ ponad przeciêtnoœæ.
Bibliografia:
pl.wikipedia.org/wiki/Bed%C5%99ich_Smetana
B. Muchenberg: Pogadanki o muzyce tom II Kraków: PWM
|