Powrót do

August Šenoa (hr)

dodany: 22.11.2004 | przygotowała: Monika Ledzion

August Šenoa (1838-1881) był nie tylko najwybitniejszym chorwackim pisarzem swej epoki, ale w ogóle jednym z najwybitniejszych twórców chorwackich. Jego dzieła cechuje ogromna różnorodność tematyczna i rodzajowa oraz mocne powiązanie ze współczesnością. Urodzony w Zagrzebiu, w rodzinie drobnomieszczańskiej. Studiował prawo w Zagrzebiu, Pradze i Wiedniu. Później zamieszkał w Zagrzebiu, pracując początkowo jako dziennikarz, później jako wyższy urzędnik miejski. Przez pewien okres był kierownikiem artystycznym teatru zagrzebskiego. Wszedł do literatury na początku lat 60-tych jako poeta. Poezję - zarówno epicką, jak liryczną - uprawiał zresztą do końca życia. Obok artykułów publicystycznych pisał felietony, stając się pierwszym chorwackim felietonistą. Z jego zainteresowania teatrem zrodziły się krytyki teatralne oraz komedia Ljubica (1866). Obok krytyk teatralnych ogłaszał recenzje oraz rozprawy krytyczno-literackie. Od 1874 roku do śmierci był redaktorem Vijenaca. Ponadto przełożył na język chorwacki szereg sztuk i nowel, przeważnie z niemieckiego i francuskiego. Najważniejsza jest jednakże jego twórczość nowelistyczna i powieściowa. W roku 1871 wydał powieść historyczną pt. Zlatarevo zlato i od tej pory zaczął się zajmować przede wszystkim nowelistyką. Napisał ogromną ilość opowiadań o tematyce współczesnej (Prijan Lovro, Mladi gospodin), kilka obszernych powieści historycznych: Bunt chłopów (1877), Djogenes (1878) oraz współczesnych: Prosjak Luka (1879), Branka (1881). Swego największego dzieła, historycznej powieści Kletva nie dokończył; pracę nad nią przerwała mu śmierć.

Literaturę traktował jako narzędzie pracy narodowej i społecznej, postulował jak największe zbliżenie literatury do szerokich warstw społeczeństwa - do mieszczaństwa i chłopstwa. Przez całe życie był konsekwentnym teoretykiem realizmu.

Bibliografia:
A. Barac, Literatura narodów Jugosławii, Wrocław 1969.