Powrót do

Petar Petrović Njegosz (cg)

dodany: 02.09.2005 | przygotowała: Monika Ledzion

Petar Petrović Njegosz (1813 – 1851) był jednym z pierwszych pisarzy Czarnogóry, był jednocześnie największym poetą serbskim, prawdziwie narodowym, przemawiającym do czytelnika każdej epoki. Prócz tego był w swoim kraju władcą, który usiłował całkowicie kraj usamodzielnić i przekształcić w nowoczesne państwo. Władzę objął w 1830 r. Nadzwyczaj silny fizycznie i obdarzony dużą siłą duchową Njegoš otrzymał niewielkie wykształcenie: część nauk pobierał w monasterze Topla w Boce Kotorskiej, trochę uczył się też pod kierunkiem poety Simy Milutinovicia Sarajliji. Mając 17 lat Njegoš, pomimo braku wykształcenia teologicznego objął godność biskupa-władyki i wynikające stąd – w myśl obyczaju czarnogórskiego – zwierzchnictwo nad plemionami swego kraju. Sytuacja była wówczas nader poważna, Czarnogórze zagrażali i Turcy, i Austria. Starał się też szerzyć w kraju oświatę. Marzył o wyzwoleniu i zjednoczeniu wszystkich ziem serbskich. Był konsekwentnym, nieomal fanatycznym zwolennikiem idei jedności Słowian. Nie zaniedbywał własnego wykształcenia. Uczył się języków, podczas swych podróży do Wiednia, Rosji i Włoch gromadził wiele książek, zapoznawał się stopniowo i gruntownie z literaturami krajów europejskich. Wytężona praca i niespokojne życie nadszarpnęły wkrótce jego siły i zdrowie. Gruźlica zaatakowała i coraz bardziej niszczyła jego organizm. Zmarł w wieku 38 lat w Cetyni i został pochowany na najwyższym szczycie czarnogórskim – Lovcienie.

Żyjąc w kraju, gdzie każde wydarzenie – z braku gazet – było utrwalane w pieśni, Njegoš już w wieku chłopięcym zaczął układać dziesięciozgłoskowe wiersze o walkach Czarnogórców z Turkami, o zabawnych wydarzeniach na weselach itp. Od wierszy naśladujących poezję ludową powoli przechodził do utworów poetyckich o treści bardziej indywidualnej. Pierwsze jego większe dzieło poetyckie, Svobodijada, jest dość jeszcze nieudanym opisem walk Czarnogórców w obronie wolności. Njegosz przechodził też do tematów ogólnoludzkich i filozoficznych. Największe dzieła to Lucza mikrokozma (1845), Gorski wijenac (1847), Szćepan Mali (1851).

Bibliografia:
A. Barac, Literatura narodów Jugosławii, Wrocław 1969.