Powrót do

Ivan Mažuranić (hr)

dodany: 25.10.2004 | przygotowała: Monika Ledzion

Ivan Mažuranić (1814-1890) pochodził z ogólnie poważanej w miejscowości Novi rodziny chłopskiej, z chorwackiego przymorza. Ukończył gimnazjum w Rjece i prawo w Zagrzebiu. Był uczniem ubogim. Już w gimnazjum nauczył się włoskiego, łaciny i węgierskiego, a jednocześnie uczył się francuskiego, angielskiego oraz języków słowiańskich. Był adwokatem w mieście Karlovac, potem posłem w parlamencie chorwackim. Szybko wspinał się po szczeblach kariery. W 1873 r. został banem chorwackim, pierwszym banem pochodzącym z ludu. Był człowiekiem znakomicie wykształconym, świetnym prawnikiem i matematykiem. Zajmował się również filozofią i astronomią. Z natury był nieśmiały, milczący i zamyślony. Literaturę uprawiał tylko w wieku młodzieńczym, zanim zaczął brać udział w życiu politycznym.

Pierwsze swoje wiersze pisał jako uczeń gimnazjum w Rjece, opiewając swą tęsknotę za rodzinną wsią. Gdy zaczęła wychodzić Danica, stał się jednym z jej najwybitniejszych współpracowników. W piśmie tym wydrukował wiele wierszy lirycznych i aforyzmów, dużą ilość artykułów, recenzji i przekładów. Jego dziełem są dwie pieśni, wypełniające pozostawioną przez Gundulicia lukę w poemacie Osman. To uzupełnienie powierzono mu przed ogłoszeniem ilirskiego wydania poematu. Najwybitniejszym jego dziełem jest jednakże poemat Smrt Smail-age Čengijića drukowany w almanachu Iskra 1846.

Treścią wierszy Mažuranicia były idee iliryzmu; rozpowszechniał więc idee solidarności pomiędzy Słowianami południowymi. Krótkie wiersze stanowią jednolitą całość pod względem treści ideowych, formalnie jednak są bardzo różnorodne. W najwcześniejszych poeta imitował metrum poezji łacińskiej. Późniejsze naśladują język i formę poetów Dubrownika. Przez pewien czas wzorował się na włoskich lirykach i na pieśniach ludowych. Można się w jego wierszach dopatrzyć wpływów Montiego, Foscola, Lamartine’a, Byrona. Po kilkunastu latach błądzenia odnalazł swój własny styl, opierając się na prostocie pieśni ludowej.

Bibliografia:
A. Barac, Literatura narodów Jugosławii, Wrocław 1969.