Powrót do

Vlado Maleski (mk)

dodany: 07.06.2004 | przygotowała: Monika Ledzion

Vlado Maleski (pseudonim partyzancki Tale) urodził się 5 września 1919 r. w Strudze koło Ohrydu. Po ukończeniu gimnazjum w Bitoli zapisał się w 1939 r. na wydział prawa Uniwersytetu w Belgradzie. Uczestniczył jako partyzant w wojnie narodowowyzwoleńczej. Po wyzwoleniu był dyrektorem Radia Skopje, redaktorem naczelnym pisma Nov den (1945-47), redaktorem pisma Sovremenost (1951), jednym z założycieli i redaktorem naczelnym pisma Razgledi (1954-56). Głównym celem grona pisarzy spod znaku tego ostatniego pisma było dążenie do uwolnienia się od antyestetyki socrealizmu i zdezaktualizowanie normatywnych schematów dziewiętnastowiecznego realizmu. W latach 1958-62 Maleski pełnił funkcję ambasadora w Libanie, a w latach 1962-65 w Etiopii. Od 1970 r. był ambasadorem Jugosławii w Polsce.

Debiutował jako nowelista. Opublikował wiele zbiorów nowel: G’urg’ina alova (1950), Branuvanja (1953), Izbor (1966), Vojnata luge vojnata (1967). Pisarz tworzył również powieści: Ona szto besze nebo (1958) oraz Razboj (1969). W 1951 r. napisał scenariusz pierwszego pełnometrażowego filmu macedońskiego pt. Frosina. Był również autorem satyrycznej jednoaktówki Petoimeniot G’ore. Nowelistyka młodego Maleskiego pełna jest ornamentów topograficznych, anegdotycznych, publicystycznych, a nawet etnograficznych, także późniejsze Ona sto bese nebo wprowadza podobną innowację - dołączone autentyczne urywki dziennika I Brygady Macedońsko-Kosowskiej, prowadzonego przez jej dowódcę Petara Brajovicia. Nowele Maleskiego były tłumaczone na języki francuski, włoski, angielski, rosyjski, czeski, turecki, chiński. Tematycznie proza pisarza jak większość dzieł powojennej macedońskiej twórczości literackiej, skupia się wokół problemów społecznych i obyczajowych rodzinnych okolic pisarza. Przede wszystkim są to problemy, które wniosła wojna narodowowyzwoleńcza.

Bibliografia:
L. Miodyński Powroty znaczeń. Aktualizacje tradycji kulturowych w literaturze macedońskiej po 1945 roku. Katowice 1999.
Vlado Maleski: Krosna. Warszawa 1974.