Powrót do

Matija Jama (si)

dodany: 12.04.2003 | przygotowała: Kinga Skorny

Matija Jama (1872-1947) - najbardziej konsekwentny impresjonista z wybitnych słoweńskich malarzy tego okresu. Urodził się w styczniu 1872 roku w Lublanie. W mieście tym ukończył szkołę podstawową i gimnazjum, by następnie wraz z rodzicami przenieść się do Zagrzebia. Już w szkole średniej zainteresował się malarstwem. Zachęcał go do tego nauczyciel rysunku - M. Rogulja.

Po ukończeniu szkoły średniej zgodnie z wolą rodziców rozpoczął studia na wydziale prawa, jednak w 1890 wyjechał do München. Tam uczęszczał do prywatnej szkoły malarstwa. Po dwóch latach zdecydował się wrócić do Lublany, gdzie rozpoczął pracę jako rysownik. Współpracował m.in. z czasopismem Dom in Svet.

Dzięki pomocy kranjskiego stowarzyszenia prowincjalnego w 1897 ponownie wyjechał do München. Zetknął się wtedy ze szkoła malarską prowadzoną przez innego Sloweńca, Antona Ažbeta. W roku 1902 ożenił się z holenderską malarką Luizą van Raders, którą poznał u Ažbeta.

Wiele podróżował. Mieszkał i pracował m.in. na wyspie Bled, w Voljčem potoku oraz Rašici, a także poza granicami kraju - w Austrii, Chorwacji, Niemczech i Holandii. Ostatecznie wybrał Lublanę, do której po latach powrócił. Początkowo tworzył pod wpływem secesji. Rysował szkice oaz ilustrował powieści Cankara (Knjiga za lahkomiselne ljudi, Za narodov blagor, Ob Zori). Z czasem wzorem do naśladowania stali się dla niego francuscy impresjoniści (zwłaszcza Claud Monet). Poznał ich na jednej z wystaw w München.

Jama w pierwszym rzędzie był Krajincem, dlatego też już od samego początku Krajina pojawiała się w jego ilustracjach i tworzonych na zamówienie portretach. Specjalne miejsce w jego twórczości zajmowała przyroda, co widać szczególnie w namalowanych wspólnie z Jokopičem dziełach : Stranski vasi i Kraljevicu ob Sotli. Stosował grę świateł, która była jednym ze środków wyrazu używanych przez impresjonistów.

Około 1900 roku porzucił akwarele i zupełnie poświęcił się malarstwu olejnemu. Nie tylko malował, ale też pisał o sztuce - opisał malaską szkołę Ažbeta oraz zebranych wokół niej Słoweńców.

Sam stworzył około 450 dzieł, wśród których najbardziej znane to: Pri obedu, Vrt, Most, Vrbe, Ljubljana v snegu , Hrvaški kmet, Kolo, Vas v zimi. Obecnie są one w posiadaniu Galerii Narodowej w Lublanie.

Przygotowano na podstawie: www.posta.si/Namizje.aspx?tabid=222&artikelid=5033