Powrót do

-> strona g³ówna

Jakub Deml (cz)

dodany: 11.04.2005 | przygotowa³a: Marta Banaœ


Urodzi³ siê 20 sierpnia w Tašovie jako syn Jakuba Demla i Antonie Bìlochovej. Jako jedenastolatek zostaje wys³any na rok do Austrii. W tym te¿ roku umiera jego matka. W 1896 odwiedza Otokara Bøezinê i za jego rad¹, do tej pory wahaj¹cy siê, Deml postanawia zostaæ ksiêdzem. Od 1900 studiuje teologiê w Brnie, zaznajamia siê z literatur¹ katolickiej moderny i publikuje swoje wiersze w czasopismach Muzeum i Nový Život. 27 czerwca 1902 otrzymuje œwiêcenia kap³añskie. Zaczyna wspó³pracê z Josefem Florianem. Dwa lata póŸniej wydaje swoj¹ pierwsz¹ ksi¹¿kê Slovo k otèenáši Františka Bílka. Przestaje pisywaæ do Novego Života i wraz z Florianem zaczyna krytykowaæ katolick¹ modernê i katolicki klerykalizm. W 1906 poznaje Jaroslava Durycha, który wtedy studiuje medycynê. Zaczyna narastaæ konflikt Demla z prze³o¿onymi - powodem jest opiesza³e wprowadzanie dekretu papie¿a o codziennym przyjmowaniu komunii. W 1907 roku wydaje ksi¹¿ki: Homilie i Notantur lumina. Dwa lata póŸniej zostaje zasuspendowany (zawieszony w wykonywaniu niektórych czynnoœci duchownych) na skutek sporów z hierarchi¹ duchown¹. W tym te¿ roku pisze teksty, które wejd¹ póŸniej do dzie³ Moi przyjaciele (Moji pøátele) i Dla przysz³ych p¹tników i p¹tnic (Pro budoucí poutníky a poutnice). W 1910 Deml mo¿e znów s³u¿yæ do mszy œwiêtej. W nastêpnych latach wydaje miêdzy innymi: Zamek œmierci (Hrad smrti, 1912), Taniec œmierci (Tanec smrti, 1914), które ze wzglêdu na sw¹ koncepcjê formaln¹ (nak³adanie siê realnej rzeczywistoœci, snu, widzeñ i jawy) i atmosferê, niezwykle sugestywn¹, egzystencjalnego przera¿enia i grozy œmierci, stanowi³y wczesn¹ zapowiedŸ surrealizmu i egzystencjalizmu. Najwiêkszy rozg³os przyniós³ mu jednak tom "Moi przyjaciele". W 1916 Deml publikuje pamiêtnik swej mi³oœci "Miriam". Do jego wydania przyczyni³y siê wydarzenia, które boleœnie dotknê³y pisarza. Deml wywozi bowiem swoj¹ ukochan¹ Eiškê Wiesenberger do Pragi, jednak rodzinie udaje siê j¹ odnaleŸæ i ubezw³asnowolniæ. Wskutek gwa³townych prze¿yæ, Eliška zaczyna chorowaæ, wywi¹zuje siê gruŸlica, w roku 1918 umiera. Zwi¹zek ten budzi³ oczywiœcie wiele zastrze¿eñ hierarchów koœcio³a katolickiego. Jednak ju¿ rok póŸniej Deml poznaje kolejn¹ kobietê - Pavlê Kyticov¹, z któr¹ w 1921 roku przeprowadza siê do Tasova, do domu swego przyrodniego brata Antonína Demla. Zostaje wraz z Pavl¹ cz³onkiem Soko³a. Pisarz postanawia wybudowaæ dom w Tasovie - Otokar Bøezina daje mu 10 000 koron na budowê. W nastêpnym roku dom zostaje postawiony - Deml bêdzie w nim mieszka³ a¿ do œmierci. Pavla umiera 29 stycznia 1932 roku. Po jej œmierci Deml popada w d³ugi, nie ma ju¿ nikogo, kto by móg³ mu pomóc. W 1934 roku ukazuje siê Zapomniane œwiat³o (Zapomenuté svìtlo) - wiêkszoœæ nak³adu zostaje skonfiskowana. W tym czasie poznaje te¿ M. R. Junov¹, która bêdzie wydawaæ jego kolejne teksty i przez wiele lat s³u¿yæ mu pomoc¹. 10 lutego 1961 Deml umiera.


Bibliografia:
www.deml.cz