Powrót do

-> strona g³ówna

Krótka historia d³ugiego mostu

dodany: 16.11.2005 | autor: £ukasz Wieczorek


Jesienn¹ por¹, 11 paŸdziernika 2005 roku zosta³ w Nowym Sadzie ponownie otwarty Most Slobode (Most wolnoœci). Jest to najpotê¿niejszy most tego miasta prowadz¹cy nad Dunajem. Jego d³ugoœæ to prawie 1,5 km, a w swoim najwy¿szym punkcie pnie siê w górê na wysokoœæ a¿ 60 m. Uroczystego otwarcia mostu dokona³ prezydent Serbii, Boris Tadiæ, w obecnoœci przedstawicieli Unii Europejskiej.

Historia mostu siêga 1976 roku, kiedy plany jego budowy wesz³y w ¿ycie. Dziêki temu zosta³ oddany do u¿ytku w roku 1981, w dniu upamiêtniaj¹cym opuszczenie miasta przez wojska faszystowskie w czasie drugiej wojny œwiatowej. W chwili otwarcia, Most Slobode by³ symbolem wejœcia Nowego Sadu w XXI wiek. Wygl¹d mostu zaprojektowa³ architekt Nikola Hajdin, a konstruktorami-in¿ynierami byli: Gojko Nenadiæ, Blagoje Zariæ oraz Predrag Zelaliæ. W czasie, kiedy powstawa³ Most Slobode by³ on najwiêkszym mostem na Dunaju, a tak¿e najpotê¿niejszym w klasie mostów o strukturze tego typu. Posiadaj¹cy szeœæ pasów ruchu dla pojazdów oraz dwa chodniki, ³¹czy³ Nowy Sad ze znajduj¹cym siê po przeciwnej stronie Petrovaradinem. Most ten funkcjonowa³ nieprzerwanie a¿ do 3 kwietnia 1999 roku, kiedy w zmasowanych atakach wojsk NATO na Jugos³awiê zosta³ o godzinie 19:55 zbombardowany, co doprowadzi³o do jego przerwania i zapadniêcia siê w rw¹ce wiry Dunaju. W wyniku prze³amania siê mostu zginê³o siedmioro niewinnych ludzi. Velimir Teodorviæ, rybak, który uratowa³ dziewiêæ osób znajduj¹cych siê w tym czasie na moœcie, tak opisuje te chwile:
Po uderzeniu pierwszych bomb widzia³em jak od sremskiej strony dwa samochody zsuwaj¹ siê do Dunaju. Moja ³ódŸ by³a doœæ szybka, wiêc uda³o mi siê dop³yn¹æ do mostu. Najpierw wzi¹³em na pok³ad trzech starszych mê¿czyzn, póŸniej dwóch m³odych i dwie kobiety. Ledwo co zd¹¿yli wejœæ, jak zauwa¿y³em, ¿e w nasz¹ stronê leci pocisk. Kiedy uderzy³ wszystko siê zatrzês³o, a woda zaczê³a wlewaæ siê do ³ódki. Na szczêœcie uda³o nam siê odp³yn¹æ od mostu i dotrzeæ do brzegu, a w miêdzyczasie na pok³ad wziêliœmy jeszcze dwie osoby.

Po zakoñczeniu bombardowañ przez d³ugi czas nie by³o funduszy na jego odbudowê, a¿ w koñcu zdecydowano siê na podjêcie tego wysi³ku. Most zosta³ dok³adnie zrekonstruowany na podstawie wczeœniejszych projektów i po d³ugim okresie odbudowy ponownie otwarty 11 paŸdziernika 2005 roku. Obecnie jego d³ugoœæ wynosi 1 312 m, a szerokoœæ 27,6 m. Posiada, tak jak swój poprzednik, szeœæ pasów ruchu oraz dwa trakty piesze. Przy jego konstrukcji wykorzystano 32 000 m3 betonu oraz 9 700 ton stali i na chwilê obecn¹ nadal pozostaje jednym z najwiêkszych mostów w swojej klasie konstrukcyjnej. Koszt inwestycji, wstêpnie szacowany na 60 milionów euro, zamkn¹³ siê kwot¹ rzêdu 40 milionów, dziêki temu, ¿e przy odbudowie wykorzystano elementy pozosta³e po wczeœniej zbombardowanym obiekcie.

Dziêki rekonstrukcji mostu wolnoœci Nowy Sad na nowo wkroczy³ w XXI wiek, a mieszkañcy miasta znów mog¹ podziwiaæ rozœwietlone przês³a giganta. A wtedy zapytani, z dum¹ odpowiadaj¹, ¿e to „ich” most i wypowiadaj¹ siê o nim jak o w³asnym dziecku.