Powrót do

Tako (yu)

dodany: 15.12.2003 | przygotował: Maciej Michta

Dokładnie 25 lat temu, w roku 1978, kiedy to Wanda Rutkiewicz jako pierwsza Europejka wdrapała się na Mount Everest a Karol Wojtyła został wybrany papieżem, w niedalekiej Jugosławii spotkało się czterech muzyków. Okoliczności w jakich doszło do owego mityngu pozostają tajemnicą nawet dla najstarszych górali, znany natomiast jest efekt wspomnianego jamboree. Panowie: Dusan Cucuz, Miroslav Dukić, Slobodan Felekatović i Djordje Ilijin, działający pod enigmatycznym szyldem Tako, przy użyciu gitary, basu, perkusji, instrumentów klawiszowych, fletu oraz innych muzycznych przeszkadzajek, stworzyli dzieło muzyczne, które swą niezwykłością i krasą przewyższyć by dziś mogło drużynę polskich, jakże urodziwych przecie, siatkarek.

Pierwszy album owej serbskiej (podziękowania dla mgr. A. Šurli) czwórki nazwany został po prostu Tako i znalazło się na nim 7 kompozycji. Utwór otwierający płytę – Probudi se, uznawany jest przez niektórych za potomka floydowskiego Welcome to the machine i jako jeden z niewielu na płycie posiada partie wokalne (niestety, nie są one najmocniejszą stroną zespołu). Dalej możemy odnaleźć elementy, typowego dla lat 70., jazzrocka – mowa tu o wspaniałej kombinacji dźwięków Fender Rhodes i gitary. W kolejnych kompozycjach słychać flet a la Jethro Tull oraz dźwięki kojarzące się z innymi gigantami rocka progresywnego - grupami Camel i Focus. Sercem płyty jest bez wątpienia 16-minutowa suita zatytułowana Druga strana mene, w której odnaleźć można wszystko to, co w muzyce progresywnej najpyszniejsze: genialne rify, zapierające dech w piersiach partie solowe gitary, fletu i Fender Rhodes oraz klimat zmieniający się niczym piłkarze w kadrze Zbigniewa Bońka; danie, składające się z nastrojowej ballady, elementów muzyki klasycznej, psychodelii oraz jazzrocka, to prawdziwa uczta dla ucha i ducha.

Dwa lata po debiucie, w 1980 roku, ukazała się druga (i niestety ostatnia) płyta zespołu. Następca albumu Tako nazwany został U vreci za spavanje i znalazło się na nim 8 kompozycji. Tym razem muzycy zrezygnowali z przekazu słownego i skupili się na tym co potrafią najlepiej, czyli na działalności instrumentalnej. Parafrazując słowa pewnego polskiego mędrca: nie jestem przeciwny instrumentalnemu graniu, wręcz przeciwnie, nie mam nic naprzeciwko – cytat ten doskonale opisuje to co dzieje się na drugim albumie Tako. Skład zespołu pozostał ten sam, zatem większym zmianom nie uległa również sama muzyka. Na U vreci za spavanje znów pachnie Pink Floyd, Focusem a nawet King Crimson, ponadto słychać więcej niż na poprzednim albumie wstawek ludowych - muzycy wyraźnie pokazują skąd wywodzą się ich korzenie. Porównując zespół do innych słowiańskich kapel, gatunkowo drugi album Tako przypomina nieco pierwsze płyty słowackiej Fermáty, natomiast gitarowe solówki, oparte często na bałkańskich melodiach, kojarzą się z macedońską grupą Leb i Sol. Wszystkie te asocjacje nie dowodzą wcale, iż panowie Dusan Cucuz, Miroslav Dukić, Slobodan Felekatović i Djordje Ilijin powielają pewne schematy obecne w muzyce rockowej lat 70., pokazują jedynie z jakich wspaniałych pierwiastków składa się ich muzyka. Należy w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, że Tako to zespół nowatorski, zarówno na gruncie jugosłowiańskim jak i światowym. Choć pod względem popularności serbski kwartet znajduje się w cieniu takich jugosłowiańskich supergrup jak Bijelo Dugme czy Parni Valjak, są tacy, którzy uważają Tako nie tylko za najlepszy band jugosłowiański ale również za najlepszy w tej części Europy. Rok 1980 uznawany jest za koniec ery prawdziwego rocka progresywnego i choć wiele zespołów kontynuowało swą działalność po 1980, dla Tako podróż po muzycznym świecie skończyła się w tym właśnie miejscu. Na szczęście pamięć o zespole pozostała, pierwsza płyta długogrająca wydana została na płycie kompaktowej, nakładem brazylijskiej (sic!) wytwórni Rock Symphony.

Dyskografia:

Tako – Tako (1978)
1. Probudi se - Wake up
2. Sinteza - Synthesis
3. Utapanje sunceve svetlosti u pescanu memoriju - Merging of sunlight into the memory of sand
4. Lena
5. Minijatura - Miniature
6. Druga strana mene - Second side of me
7. Put na jug - Journey to the South

Tako - U vreci za spavanje (1980)
1. U vreci za spavanje - In the sleeping bag
2. Senke proslosti - Shadow of the past
3. Na putu ka sebi - On the voyage into oneself
4. Horde mira - Hords of peace
5. Price o Leni - Story about Lena
6. Dolina leptira - Valley of butterflies
7. Izgubljeno nista - Nothing lost
8. Igra devojcice - Game of a little girl