Powrót do

Laibach (si)

dodany: 15.05.2004 | przygotowała: Anna Gapa

Laibach powstał jako zaplanowana i przemyślana parafraza każdego rodzaju totalitaryzmu, z dokładnie określonym formalnym i treściowym programem. Owa parafraza prowokowała przede wszystkim wykorzystanie ikonografii, która była w pamięci narodowej związana z nazizmem. Muzyczna strona zespołu to ciężki rock z mocnym wokalem, przekształcony rytm disco i postmodernistyczny humor. Muzycy na publicznych występach scenografię i swój wygląd uważają za tak samo ważne, jak samo wykonanie muzyczne. Laibach powstał w 1980 r. w Trbovljah, przemysłowo-górniczym mieście w byłej Jugosławii. Już pierwszym projektem Rdeča revirja wzbudzili opór lokalnej władzy, która odwołała ich pierwszy występ. Państwowe wydawnictwo wycofało się z umowy na pierwszy album Nebo žari. Dwa lata później Laibach, który pracował w tym czasie ciężko, ale anonimowo, pojawił się w Lublanie. Muzycy wystąpili na głównym słoweńskim rockowym festiwalu Novi Rock. W 1983 r. wywiad członków zespołu w jednym z najczęściej oglądanych programów telewizyjnych Ljubljana TV tednik, spowodował szereg głosów oburzenia wśród publiczności i w mediach. Zabroniono im występować i używać nazwy Laibach (Laibach to niemiecki odpowiednik słowa Lublana – stolicy Słowenii). Grupa jeszcze pod koniec tego samego roku wyjechała za granicę, na tournee Occupied Europe, gdzie z pomocą brytyjskiego zespołu Last Few Days odwiedzili 16 miast w ośmiu państwach wschodniej i zachodniej Europy.

W grudniu 1984r. anonimowo, pomimo zakazów, z sukcesem wystąpili w lokalnej lublańskiej sali w domu Maliči Belič. Nagrania z tego koncertu wyszły później na albumie. Pierwsza samodzielna płyta wydana została dopiero w 1985 r. przez niezależną firmę fonograficzną Ropot. Na okładce zamiast nazwy zespołu widniał tylko ich logotyp. W tym samym roku wyszedł też ich pierwszy album zagraniczny – Rekapitulacija 1980-1984. W 1986 r. ich płyta Nova akropola została wydana przez brytyjską firmę fonograficzną Cherryred. Rok później przy pomocy firmy Mute Records muzycy wydali płytę Opus Dei. W lutym 1987 r. oficjalnie wystąpili też w Słowenii, pierwszy raz po wspomnianym anonimowym koncercie i w cztery lata po zakazie występowania. Z albumem Sympathy ForThe Devil z 1989 r. związana była pierwsza amerykańska trasa koncertowa grupy. W grudniu 1990 r., w związku z dziesięcioleciem istnienia zespołu, pierwszy raz wystąpili w rodzinnym Trbovljah, w opuszczonej hali – Termoelektrarne II.

W latach 90-tych na twórczość zespołu złożyły się głównie albumy: Kapital, NATO, Occupied Europe NATO Tour1994-1995 i Jesus Christ Superstar, jeśli pominąć liczne występy zagraniczne, koncert z orkiestrą Filharmonii Słoweńskiej w Lublanie z okazji Eoropejskiego Miesiąca Kultury, występ w okupowanym Sarajewie (1995), tournee po Rosji i Serbii oraz wielki koncert w Belgradzie (1997). Zespół obecnie mieszka w Lublanie. Szykują nową płytę i nowy program koncertowy, którego część przedstawią najprawdopodobniej na koncertach już w tym roku. Laibach przejechał ze swoimi trasami koncertowymi większą część Europy, Stany Zjednoczone i Kanadę. Występował na takich festiwalach jak: londyński LIFT, Festival of Art California, New York Seminar of Music, a także na wiedeńskim Wiener Festwoche. W przeciągu 20 lat grupa nagrała 15 albumów (3 podwójne), szereg singli i kaset. Nagrali też muzykę do 15 przedstawień teatralnych i współpracowali przy spektaklach: Krst pod Triglavom, No Fire Escape in Hell, Makbet, Molitevi stroj. Nagrali także 10 videoklipów. Na temat grupy powstało również parę filmów dokumentalnych, m. in.: Zmaga pod soncem (reż. Goran Gajić), Prerokbe ognja (reż. Michael Benson).