Powrót do

-> strona g³ówna

Nieznoœna lekkoœæ bytu - film a ksi¹¿ka

dodany: 17.02.2003 | autor: Ma³gorzata Bienioszek


Nieznoœna lekkoœæ bytu jest ekranizacj¹ s³ynnej powieœci Milana Kundery. Film wyre¿yserowa³ Philip Kaufman, a autorem zdjêæ jest operator Ingmara Bergmana - Sven Nykvist. Mimo tego, ¿e historia dzieje siê w Pradze, a jej bohaterami s¹ Czesi, widzowie nie s³ysz¹ jêzyka czeskiego. Odtwórcami g³ównych ról s¹: Daniel Day Lewis i Juliette Binoche. Na ekranie zobaczyæ te¿ mo¿na Lenê Olin i Daniela Olbrychskiego. Trudno wymagaæ od tak miêdzynarodowej ekipy, by pos³ugiwa³a siê ojczystym jêzykiem Milana Kundery. W ten sposób w filmie padaj¹ pojedyncze s³owa po czesku, za to gra aktorska jest na wysokim poziomie. Powieœæ czeskiego autora jest wielowarstwowa i przez wielu uznawana jest za niefilmow¹. Scenarzyœci skoncentrowali siê na w¹tku mi³osnym, na stosunkach miedzy Tomasem, Teres¹ i Sabin¹. Wszystko to osadzone jest w trudnej sytuacji politycznej roku 1968. Kronika filmu (W-wa, 1995) podaje, ¿e jest to film miejscami wzruszaj¹cy, rozgrywaj¹cy siê w polu napiêæ miedzy problemami prywatnymi, a usi³owaniem przetrwania dyktatury w okresie radzieckiej okupacji. Jednak re¿yser, by taki film móg³ powstaæ, zrezygnowa³ z w¹tków filozoficznych i obrazowania motywacji bohaterów. Ekranizacja traci przy tym to wszystko, co mo¿emy odnaleŸæ w powieœci. Mi³oœników prozy Milana Kundery ekranizacja Nieznoœnej lekkoœci bytu mo¿e rozczarowaæ. Trudno wyt³umaczyæ w filmie to, co w ksi¹¿ce t³umacz¹ s³owa. Gdy czyta³am tê powieœæ, zachwyci³o mnie, jak piêknie Kundera opisa³ tytu³ow¹ lekkoœæ, albo Tomasa, który nigdy nie zostaje u swych kochanek na noc i to, jak Teresa miota siê kochaj¹c takiego cz³owieka, jakim jest Tomas. A w filmie? Ogl¹daj¹c go odczuwa³am bezsilnoœæ œrodków filmowych wobec tekstu. Oczywiœcie, znalaz³o siê w nim wiele, co nadrabia³o owe braki. Przede wszystkim œwietne zdjêcia i gra Juliette Binoche. Moment, gdy spojrzenie Teresy znad aparatu fotograficznego zdradza jej zaanga¿owanie i fascynacjê, albo pocz¹tkowe sceny w pracowni Sabiny, gdy lustro na pod³odze odbija (lub nie) postaci Tomasa i artystki. Trzeba braæ pod uwagê, ¿e film nigdy nie bêdzie taki sam, jak powieœæ, na podstawie której powsta³. Moim zdaniem film Nieznoœna lekkoœæ bytu nie by³ tak dobry jak ksi¹¿ka. Mo¿liwe, ¿e jestem zbyt krytycznie nastawiona do filmu Kaufmana, bo lubiê twórczoœæ Milana Kundery, a ekranizacja Nieznoœnej… nie spe³ni³a moich oczekiwañ. Gor¹co jednak radzê tym, którzy jeszcze nie czytali tej powieœci, by zrobili to zanim zdecyduj¹ siê obejrzeæ ten film.